Հոդված 1. 2011 թվականի նոյեմբերի 28-ի Հայաստանի Հանրապետության ընդերքի մասին օրենսգրքի (այսուհետ՝ Օրենսգիրք) 3-րդ հոդվածի 1-ին մասում՝

1) 49-րդ եւ 50-րդ կետերը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.

«49) ոչ մետաղական օգտակար հանածոյի հանույթ՝ տրանսպորտային կամ հաղորդակցության ուղիների կամ թունելների կամ ջրամբարների կամ կարեւորագույն նշանակության օբյեկտ հանդիսացող ստորգետնյա պահեստարանների կառուցման տարածքի սահմաններից, գետաողողատից օգտակար հանածոների պաշարների պետական հաշվեկշռում չհաշվառված ոչ մետաղական օգտակար հանածոների դուրսբերումը ընդերքից.

50) ոչ մետաղական օգտակար հանածոյի հանույթի միանգամյա թույլտվություն՝ տրանսպորտային կամ հաղորդակցության ուղիների կամ թունելների կամ ջրամբարների կամ գետերի հուների արգելապատնեշների կամ կարեւորագույն նշանակության օբյեկտ հանդիսացող ստորգետնյա պահեստարանների կառուցման կամ շահագործման նպատակով տվյալ օբյեկտի կառուցման տարածքի սահմաններում ընդերքի տեղամասից ոչ մետաղական օգտակար հանածոյի հանույթ կատարելու իրավունք.».

2) լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 57-րդ կետով.

«57) գետի հունի արգելապատնեշ՝ երկաթբետոնե կամ մետաղական կոնստրուկցիաներով կահավորված ինժեներական կառույց գետի ափերը ալիքների քայքայող ներգործությունից պաշտպանելու եւ գետի հունի խախտումը բացառելու համար:»:

Հոդված 2. Օրենսգրքի 7-րդ հոդվածի 6.6-րդ մասում «10-օրյա ժամկետում օրենսդրությամբ սահմանված կարգով բնապահպանության եւ ընդերքի ոլորտում վերահսկողություն իրականացնող տեսչական մարմինն սկսում է ստուգման գործընթացը եւ լիազոր մարմնին տեղեկացնում տեղեկատվության տրամադրման ժամկետների վերաբերյալ» բառերը փոխարինել «5-օրյա ժամկետում բնապահպանության եւ ընդերքի ոլորտում վերահսկողություն իրականացնող տեսչական մարմինը լիազոր մարմնին տեղեկացնում է տեղեկատվության տրամադրման ժամկետների վերաբերյալ» բառերով:

Հոդված 3. Օրենսգրքի 15-րդ հոդվածի 2-րդ մասում՝

1) 25-րդ կետի  «եւ ավազակոպճային խառնուրդի» բառերը փոխարինել «, ավազակոպճային, ավազակոպճագլաքարային խառնուրդի» բառերով:

2) լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 29-րդ եւ 30-րդ կետերով.

«29) սահմանային շերտում եւ սահմանային գետի ափերին գտնվող հանքավայրերում օգտակար հանածոների արդյունահանման աշխատանքներ իրականացնող հանութաբարձիչ եւ հանութափոխադրիչ տեխնիկական միջոցները, օգտակար հանածոն տեղափոխող բեռնատար ավտոմոբիլները ՋիՊիԷս (Գլոբալ տեղորոշման համակարգ, այսուհետ՝ ՋիՊիԷս (GPS)) համակարգով կահավորելու եւ այդ համակարգը սերվերային ենթակառուցվածքին անխափան միացված լինելու պայմանների, ինչպես նաեւ նշյալ համակարգով ստացվող տվյալներին հասանելիություն ունեցող մարմինների ցանկի, տվյալների մշակման ու փոխանակման կարգի, համակարգի անվտանգության ապահովման պահանջների, համակարգից օգտվելու կարգի եւ համակարգի շահագործման կանոնների սահմանումը.

30) սահմանային շերտում եւ սահմանային գետի ափերին գտնվող հանքերեւակումներում եւ հանքավայրերում ընդերքօգտագործում իրականացնելու վերաբերյալ ազգային անվտանգության, արտաքին գործերի եւ պաշտպանության բնագավառների, իսկ մաքսային հսկողության գոտու կարգավիճակ ունեցող տարածքներում՝ նաեւ մաքսային բնագավառի պետական լիազորված մարմինների՝ իրենց իրավասությունների շրջանակներում համաձայնությունների տրամադրման կարգը:»:

Հոդված 4. Օրենսգրքի 16-րդ հոդվածի 2-րդ մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.

 «2. Հայաստանի Հանրապետության հողային օրենսգրքի 24-րդ հոդվածով սահմանված հատուկ նշանակության սահմանային հողերում օգտակար հանածոյի արդյունահանման համար հողամասի նպատակային նշանակության փոփոխություն չի պահանջվում: Սահմանային շերտում եւ սահմանային գետի ափերին գտնվող հանքերեւակումներում եւ հանքավայրերում ընդերքօգտագործում կարող է իրականացվել միայն նշված  տարածքներում ընդերքօգտագործում իրականացնելու վերաբերյալ ազգային անվտանգության, արտաքին գործերի եւ պաշտպանության բնագավառների, իսկ մաքսային հսկողության գոտու կարգավիճակ ունեցող տարածքներում՝ նաեւ մաքսային բնագավառի պետական լիազորված մարմինների՝ իրենց իրավասությունների շրջանակներում տրված համաձայնությունների առկայության դեպքում: Տրված համաձայնությունները  կարող են ներկայացվել լիազոր մարմին համապատասխան բնագավառի լիազորված մարմնի համաձայնության տրամադրման օրվանից հետո՝ վեց ամսվա ընթացքում:»:

Հոդված 5. Օրենսգրքի 17-րդ հոդվածի 2.1-ին մասը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 3.2-րդ, 3.3-րդ եւ 3.4-րդ կետերով.

«3.2) սահմանային շերտում եւ սահմանային գետի ափերին գտնվող հանքավայրերում օգտակար հանածոների արդյունահանման աշխատանքներ իրականացնող հանութաբարձիչ եւ հանութափոխադրիչ տեխնիկական միջոցները, օգտակար հանածոն տեղափոխող բեռնատար ավտոմոբիլները ՋիՊիԷս (GPS) համակարգով կահավորելու եւ այդ տեխնիկական, տրանսպորտային միջոցների տեղաշարժի անխափան արձանագրման գործընթացի ապահովման նկատմամբ վերահսկողության իրականացումը, սույն օրենսգրքի 59-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 34-րդ կետով սահմանված պայմանների կատարման նկատմամբ վերահսկողության իրականացումը, նույն մասի 35-րդ կետում նշված տեղեկատվության եւ այդ տեխնիկական ու տրանսպորտային միջոցների տեղաշարժն արձանագրող ՋիՊիԷս (GPS) համակարգով միացված համապատասխան սերվերային ենթակառուցվածքին շուրջօրյա հասանելիության ստացումը.

3.3) սահմանային շերտում եւ սահմանային գետի ափերին գտնվող հանքավայրերում օգտակար հանածոների արդյունահանման աշխատանքներ իրականացնող հանութաբարձիչ եւ հանութափոխադրիչ տեխնիկական միջոցների, օգտակար հանածոն տեղափոխող բեռնատար ավտոմոբիլների  տեղաշարժի վերաբերյալ վերահսկողության իրականացումը.

3.4) ազգային անվտանգության, արտաքին գործերի եւ պաշտպանության բնագավառների, իսկ մաքսային հսկողության գոտու կարգավիճակ ունեցող տարածքներում՝ նաեւ մաքսային բնագավառի պետական լիազորված մարմինների  կողմից սահմանային շերտում սահմանային գետի գետաողողատային տիպի հանքավայրերից ավազ (ավազակոպճային, ավազակոպճագլաքարային խառնուրդ) արդյունահանող ընդերքօգտագործողի կողմից տվյալ գետի հունից ավազի (ավազակոպճային, ավազակոպճագլաքարային խառնուրդի) արդյունահանման դեպքի վերաբերյալ հիմնավորող փաստաթղթերով համապատասխան գրությունն ստանալուց հետո՝ եռօրյա ժամկետում, վարչական վարույթի հարուցման նախաձեռնումը՝ Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքի  60.1-ին հոդվածի 8-րդ մասով սահմանված վարչական իրավախախտման վերաբերյալ հարցը քննության առնելու նպատակով.»:

Հոդված 6. Օրենսգրքի 26-րդ հոդվածը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 4-րդ մասով.

«4. Հայաստանի Հանրապետությունում արգելվում է սահմանային շերտում սահմանային գետերի հունից ավազի (ավազակոպճային, ավազակոպճագլաքարային խառնուրդի) արդյունահանումը:»:

Հոդված 7. Օրենսգրքի 30-րդ հոդվածում՝

1) լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 2.4-րդ եւ 2.5-րդ մասերով.

«2.4. Սահմանային շերտում սահմանային գետի գետաողողատային տիպի հանքավայրերից ավազ (ավազակոպճային, ավազակոպճագլաքարային խառնուրդ) արդյունահանող ընդերքօգտագործողի կողմից տվյալ գետի հունից ավազի (ավազակոպճային, ավազակոպճագլաքարային խառնուրդի) արդյունահանման դեպքում ընդերքօգտագործողի նախատեսված գործունեությունը բնապահպանության եւ ընդերքի ոլորտում վերահսկողություն իրականացնող տեսչական մարմնի որոշմամբ կասեցվում է մինչեւ վարչական իրավախախտման վերաբերյալ գործով կայացված որոշման անբողոքարկելի դառնալը: Ընդերքօգտագործողի նախատեսված գործունեությունը կասեցնելու վերաբերյալ բնապահպանության եւ ընդերքի ոլորտում վերահսկողություն իրականացնող տեսչական մարմնի որոշումը ենթակա է անհապաղ կատարման:

2.5. Սույն հոդվածի 2.4-րդ մասով նախատեսված դեպքում ընդերքօգտագործողի նախատեսված գործունեությունը կասեցնելու նպատակով ազգային անվտանգության, արտաքին գործերի եւ պաշտպանության բնագավառների, իսկ մաքսային հսկողության գոտու կարգավիճակ ունեցող տարածքներում նաեւ մաքսային բնագավառի պետական լիազորված մարմիններն իրենց լիազորությունների շրջանակում բնապահպանության եւ ընդերքի ոլորտում վերահսկողություն իրականացնող տեսչական մարմին են ներկայացնում համապատասխան գրություն՝ հիմնավորող փաստաթղթերով: Տեսչական մարմինը փաստաթղթերն ուսումնասիրում եւ ընդերքօգտագործողի նախատեսված գործունեությունը կասեցնելու վերաբերյալ որոշումն ընդունում է դրանք ստանալուց հետո՝ երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում:».

2) 3-րդ մասը «հիմքերը» բառից հետո լրացնել «, բացառությամբ սույն օրենսգրքի 59-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 32-րդ կետով սահմանված պարտավորության խախտման դեպքերի, որոնց պարագայում զգուշացման հիմքերի վերացման ժամկետը 10 օր է» բառերով.

3) 5-րդ մասի 3-րդ կետը «մինչեւ 90 օր» բառերից հետո լրացնել «, իսկ սույն օրենսգրքի 59-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 32-րդ կետով սահմանված պարտավորության խախտման դեպքում՝ մինչեւ 10 օր» բառերով.

4) 5-րդ մասը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 10-րդ եւ 11-րդ կետերով.

 «10) սահմանային շերտում սահմանային գետերի գետաողողատային տիպի հանքավայրերից ավազ (ավազակոպճային, ավազակոպճագլաքարային խառնուրդ) արդյունահանող ընդերքօգտագործողի կողմից տվյալ գետի հունից ավազի (ավազակոպճային, ավազակոպճագլաքարային խառնուրդի) արդյունահանման դեպքը ընդերքօգտագործման իրավունքի գործողության ամբողջ ժամկետում կրկնվել է՝ հիմք ընդունելով բնապահպանության եւ ընդերքի ոլորտում վերահսկողություն իրականացնող տեսչական մարմնի միջնորդագիրը ընդերքօգտագործման իրավունքը դադարեցնելու մասին.

11) սահմանային շերտում եւ սահմանային գետերի ափերին գտնվող գետաողողատային տիպի հանքավայրերից օգտակար հանածոյի արդյունահանման աշխատանքները ՋիՊիԷս (GPS) համակարգով չկահավորված կամ այդ համակարգը սերվերային ենթակառուցվածքին անխափան չմիացված՝ հանութաբարձիչ, հանութափոխադրիչ տեխնիկական միջոցներով իրականացնելու կամ արդյունահանված օգտակար հանածոն բեռնատար ավտոմոբիլով տեղափոխելու դեպքը ընդերքօգտագործման իրավունքի գործողության ամբողջ ժամկետում կրկնվել է՝ հիմք ընդունելով բնապահպանության եւ ընդերքի ոլորտում վերահսկողություն իրականացնող տեսչական մարմնի միջնորդագիրը ընդերքօգտագործման իրավունքը դադարեցնելու մասին:»:

Հոդված 8. Օրենսգրքի 38-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 10-րդ կետը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.

«10) սահմանային հողերում եւ սահմանային գետերի ափերին գտնվող հանքերեւակումներից օգտակար հանածոյի պաշարների հայտնաբերման ու գնահատման կամ վերագնահատման նպատակով երկրաբանական ուսումնասիրության դեպքում ազգային անվտանգության, արտաքին գործերի եւ պաշտպանության բնագավառների, իսկ մաքսային հսկողության գոտու կարգավիճակ ունեցող տարածքներում՝ նաեւ մաքսային բնագավառի պետական լիազորված մարմինների՝ իրենց իրավասությունների շրջանակներում տրված համաձայնությունները:»:

Հոդված 9. Օրենսգրքի 40-րդ հոդվածը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 1.1-ին մասով.

«1.1. Սահմանային շերտում եւ սահմանային գետերի ափերին գտնվող հանքերեւակումներից օգտակար հանածոյի պաշարների հայտնաբերման ու գնահատման կամ վերագնահատման նպատակով երկրաբանական ուսումնասիրության դեպքում սույն օրենսգրքի 16-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված  պետական լիազորված մարմինների համաձայնություններից որեւէ մեկի բացակայության դեպքում ներկայացված դիմումը ենթակա է վերադարձման: Լիազոր մարմինը ներկայացված փաստաթղթերի փաթեթը 5-օրյա ժամկետում վերադարձնում է դիմումատուին՝ նշելով վերադարձման պատճառը: Դիմումատուն ծանուցումն ստանալուց հետո՝ 10-օրյա ժամկետում, վերացնում է վերադարձման նշված պատճառը: Եթե վերադարձման պատճառը սահմանված ժամկետում չի վերացվում, եւ լրակազմ փաստաթղթերի փաթեթը չի  ներկայացվում լիազոր մարմին, ապա լիազոր մարմինն այդ հիմքով մերժում է դիմումը:»:

Հոդված 10. Օրենսգրքի 48.2-րդ հոդվածի 1-ին, 3-րդ մասերը, 4-րդ մասի 4-րդ կետը եւ 6-րդ մասի 3-րդ կետը «կամ ջրամբարների» բառերից հետո լրացնել «կամ գետերի հուների արգելապատնեշների» բառերով:

Հոդված 11. Օրենսգրքի 48.4-րդ հոդվածում՝

1) 1-ին մասը «կամ ջրամբարների» բառերից հետո լրացնել «կամ գետերի հուների արգելապատնեշների» բառերով.

2) 2-րդ մասը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 3-րդ կետով.

«3) գետերի հուների արգելապատնեշների կառուցման նպատակով արդյունահանման աշխատանքների մեկնարկի օրվա, արդյունահանման աշխատանքների իրականացման տեւողության (ժամկետի) եւ արդյունահանման ծավալների վերաբերյալ գրավոր իրազեկել ընդերքի օգտագործման եւ պահպանության բնագավառում լիազոր մարմնին եւ բնապահպանության եւ ընդերքի ոլորտում վերահսկողություն իրականացնող տեսչական մարմնին արդյունահանման աշխատանքներն սկսելուց առնվազն 3 օր առաջ:»:

Հոդված 12. Օրենսգրքի 49-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 12-րդ կետը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.

«12) սահմանային հողերում եւ սահմանային գետերի ափերին գտնվող գետաողողատային տիպի հանքավայրերից օգտակար հանածոյի արդյունահանման դեպքում ազգային անվտանգության, արտաքին գործերի եւ պաշտպանության բնագավառների, իսկ մաքսային հսկողության գոտու կարգավիճակ ունեցող տարածքներում՝ նաեւ մաքսային բնագավառի պետական լիազորված մարմինների՝ իրենց իրավասությունների շրջանակներում տրված համաձայնությունները:»:

Հոդված 13. Օրենսգրքի 51-րդ հոդվածը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 1.1-ին մասով.

«1.1. Սահմանային շերտում եւ սահմանային գետերի ափերին գտնվող գետաողողատային տիպի հանքավայրերից օգտակար հանածոյի արդյունահանման դեպքում սույն օրենսգրքի 16-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված  պետական լիազորված մարմինների համաձայնություններից որեւէ մեկի բացակայության դեպքում ներկայացված դիմումը ենթակա է վերադարձման:   Լիազոր  մարմինը  ներկայացված  փաստաթղթերի  փաթեթը

5-օրյա ժամկետում վերադարձնում է դիմումատուին՝  նշելով վերադարձման պատճառը: Դիմումատուն ծանուցումն ստանալուց հետո՝ 10-օրյա ժամկետում, վերացնում է վերադարձման նշված պատճառը:  Եթե վերադարձման պատճառը սահմանված ժամկետում չի վերացվում, ապա լիազոր մարմինն այդ հիմքով մերժում է դիմումը:»:

Հոդված 14. Օրենսգրքի 59-րդ հոդվածի 3-րդ մասում՝

1) 24-րդ եւ 26-րդ կետերի «եւ ավազակոպճային խառնուրդի» բառերը փոխարինել «, ավազակոպճային, ավազակոպճագլաքարային խառնուրդի» բառերով:

2) լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 32-35-րդ կետերով.

«32) սահմանային շերտում եւ սահմանային գետերի ափերին գտնվող հանքավայրերում օգտակար հանածոների արդյունահանման աշխատանքներն իրականացնել բացառապես ՋիՊիԷս (GPS) համակարգով կահավորված եւ այդ համակարգը սերվերային ենթակառուցվածքին անխափան միացված հանութաբարձիչ եւ հանութափոխադրիչ տեխնիկական միջոցներով, օգտակար հանածոն տեղափոխող բեռնատար ավտոմոբիլներով.

33) վերահսկել եւ ապահովել սահմանային շերտում եւ սահմանային գետերի ափերին գտնվող հանքավայրերում օգտակար հանածոների արդյունահանման աշխատանքներն իրականացնող ՋիՊիԷս (GPS) համակարգով կահավորված հանութաբարձիչ, հանութափոխադրիչ տեխնիկական միջոցների, օգտակար հանածոն տեղափոխող բեռնատար ավտոմոբիլների տեղաշարժի անխափան արձանագրման գործընթացը.

34) կնքել համապատասխան պայմանագիր՝ սահմանային շերտում եւ սահմանային գետերի ափերին գտնվող հանքավայրերում օգտակար հանածոների արդյունահանման աշխատանքներն իրականացնող հանութաբարձիչ եւ հանութափոխադրիչ տեխնիկական միջոցները, օգտակար հանածոն տեղափոխող բեռնատար ավտոմոբիլները ՋիՊիԷս (GPS) համակարգով կահավորելու, նշված  տեխնիկական, տրանսպորտային միջոցների տեղաշարժն արձանագրող համապատասխան սերվերային ենթակառուցվածքին անխափան միացված լինելու եւ սույն մասի 35-րդ կետում նշված տեղեկատվությունը կառավարության սահմանած տվյալներին հասանելիություն ունեցող մարմիններին տրամադրելու ծառայության մասին համապատասխան ծառայություն մատուցող անձի հետ, եթե սույն կետում եւ սույն մասի 35-րդ կետում նշված պայմանները օգտակար հանածոների արդյունահանման իրավունք ստացած անձն անձամբ  չի իրականացնում.

35) սույն մասի 34-րդ կետում նշված պայմանագրի կնքման դեպքում ծառայություն մատուցող անձի համար սահմանել պարտականություն՝ սահմանային շերտում եւ սահմանային գետերի ափերին գտնվող հանքավայրերում օգտակար հանածոների արդյունահանման աշխատանքներ իրականացնող հանութաբարձիչ եւ հանութափոխադրիչ տեխնիկական միջոցների,  օգտակար հանածոն տեղափոխող բեռնատար ավտոմոբիլների տեղաշարժի արձանագրման մասին մինչեւ մեկ տարվա վաղեմությամբ տեղեկատվությունը պահպանելու եւ հարցման դեպքում այդ տեղեկատվությունը երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում կառավարության սահմանած տվյալներին հասանելիություն ունեցող մարմիններին տրամադրելու, ինչպես նաեւ նշյալ մարմիններին նշված տեխնիկական, տրանսպորտային միջոցների տեղաշարժն արձանագրող սերվերային ենթակառուցվածքին շուրջօրյա հասանելիություն տրամադրելու մասին: Այն պարագայում, երբ սույն կետում եւ սույն մասի 34-րդ կետում նշված պայմաններն անձամբ իրականացնում է օգտակար հանածոների արդյունահանման իրավունք ստացած անձը, սույն կետում նշված տեղեկության պահպանումը, դրա տրամադրումը եւ նշված սերվերային ենթակառուցվածքին շուրջօրյա հասանելիության տրամադրումը նույնպես իրականացնում է օգտակար հանածոների արդյունահանման իրավունք ստացած անձը:»:

Հոդված 15.

1. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից:

2. Սույն օրենքի կիրարկումն ապահովող ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտերը Կառավարությունն ընդունում է սույն օրենքն ընդունվելուց հետո՝ ութ ամսվա ընթացքում:

3. Սույն օրենքի 5-րդ հոդվածով Օրենսգրքի 17-րդ հոդվածի 2.1-ին մասում լրացվող 3.2-րդ, 3.3-րդ կետերը, սույն օրենքի 7-րդ հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ կետով Օրենսգրքի 30-րդ հոդվածի 5-րդ մասում լրացվող 11-րդ կետը,  սույն օրենքի 14-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետով  Օրենսգրքի  59-րդ  հոդվածի  3-րդ  մասում լրացվող 32-35-րդ կետերը գործելու են սույն հոդվածի 2-րդ մասում նշված ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտերն ուժի մեջ մտնելու պահից:

4. Սույն հոդվածի 3-րդ մասում նշված դրույթները տարածվում են նաեւ մինչեւ սույն օրենքի ընդունումը տրամադրված ընդերքօգտագործման իրավունքների հիմքով ծագած հարաբերությունների վրա: Սույն օրենքի կիրարկումն ապահովող ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտերը Կառավարության կողմից ընդունվելուց հետո՝ 90-օրյա ժամկետում, ընդերքօգտագործողները պարտավոր են ապահովել սույն հոդվածի 3-րդ մասում նշված դրույթներով  սահմանված պարտականությունների կատարումը: