Ժամը 11:00
ՆԱԽԱԳԱՀՈՒՄ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ ՆԱԽԱԳԱՀ ԱԼԵՆ ՍԻՄՈՆՅԱՆԸ
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Հարգելի պատգամավորներ, ինչպես ասվեց՝ խնդրում եմ զբաղեցնել տեղերը, նիստը սկսվեց: Խնդրում եմ տեղադրել քարտերը և նախապատրաստվել գրանցման: Գրանցում: Գրանցվել է 75 պատգամավոր, քվորում ունենք, կարող ենք սկսել:
Քննարկում ենք Ազգային ժողովի պատգամավոր Բաբկեն Թունյանի կողմից ներկայացված «Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունելու մասին հարցը: Հիմնական զեկուցող՝ Ազգային ժողովի պատգամավոր Բաբկեն Թունյան: Համեցեք, մեծարգո պարոն Թունյան:
Բ.ԹՈՒՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն: Մեծարգո նախագահ, հարգելի գործընկերներ, սիրելի հայրենակիցներ. մենք քիչ առաջ ավարտեցինք տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նիստը, և որոշ փոփոխություններ են կատարվել նախագծում, որոնք կներկայացնեմ: Ես մեր հայրենակիցներին հիշեցնեմ՝ ինչի մասին էր խոսքը: Այս նախագծով առաջարկվում է հայտարարագրերի ներկայացման վերջնաժամկետների փոփոխություն, և քանի որ երեկ բազմաթիվ զանգեր և նամակներ են եղել, ըստ էության, մեր համաքաղաքացիների մոտ մի քիչ թյուրընկալում էր ստեղծվել, թե սա ո՞ւմ է վերաբերվում, ես ևս մեկ անգամ փորձեմ շատ պարզ ասել:
Ուրեմն. այս նախագծի ընդունման արդյունքում բոլոր այն քաղաքացիները, որոնք հայտարարագիր են լրացնում այս տարի նախորդ տարվա եկամուտների համար, բոլորն անխտիր, ֆիզիկական անձանց է խոսքը վերաբերում, իրենց համար վերջնաժամկետ է դառնում նոյեմբերի 1-ը: Այսինքն՝ կապ չունի` մարդն առաջին անգամ է լրացնում, երկրորդ անգամ է լրացնում, բոլորի համար վերջնաժամկետը դառնում է նոյեմբերի 1-ը:
Նույն կերպ, ովքեր հայտարարագիր լրացնելու են հաջորդ տարի այս տարվա եկամուտների համար, իրենց համար նույնպես վերջնաժամկետ է դառնում նոյեմբերի 1-ը: Սկզբնաժամկետ է դառնում մարտի 2-ը:
Ընդհանրապես, դրանից հետո հայտարարագրերի ներկայացման ժամկետ դառնում է մարտի 2-ից մինչև հուլիսի 1-ն ընկած ժամանակահատվածը:
Ինչի՞ համար է որոշվել, որ մարտի 2-ից սկսած մարդիկ հայտարարագրեր լրացնեն՝ հիմա գործող կարգավորումներով հունվարի 1-ից էլ կարող են լրացնել, որովհետև հարկային գործակալները, այդ մասին պարոն Պողոսյանն էլ նշեց հանձնաժողովի նիստում, կարծում եմ՝ մի հատ էլ այդ մասին կխոսենք, կան ինֆորմացիաներ, որոնք հարկային մարմնին հասանելի են դառնում մարտի 1-ից հետո, այսինքն՝ եթե օրինակ՝ որևէ ֆիզիկական անձ որևէ գույք է օտարել իրավաբանական անձի և այդտեղ եկամտահարկ է գեներացվել, այդ իրավական անձն այդ ինֆորմացիան ՊԵԿ-ին կարող է փոխանցել մինչև մարտի 1-ը, այսինքն՝ եթե մարտի 1-ից հետո ՊԵԿ-ն ունենում է այդ ինֆորմացիան, ինքը քաղաքացու հայտարարագրի մեջ ինքնաշխատ տարբերակով կարող է լրացնել այդ բոլոր փոփոխությունները: Այսինքն՝ սա հնարավորություն է տալիս, որպեսզի մարդիկ ավելի հեշտ լրացնեն իրենց հայտարարագրերը և իրենց հնարավորինս քիչ անելու բան մնա:
Երկրորդ բանը, որն ուզում եմ նշել, ինչի մասին այստեղ էլի խոսվեց. այս փոփոխությամբ չենք սահմանափակվելու, և առաջիկայում չեմ բացառում, որ ևս մեկ փոփոխություն կանենք՝ մինչև տարեվերջ փորձելով շտկել այն բոլոր տարընթերցումների տեղիք տվող դրույթները, ավելի պարզեցնել այս կարգավորումները և որոշակի լուծումներ առաջարկել նաև կենսաթոշակառուների մասով, և խորհուրդ եմ տալիս կամ խնդրում եմ մեր բոլոր գործընկերներին` և՛ իշխանական, և՛ ընդդիմադիր, այդ աշխատանքներին ակտիվ մասնակցել և, եթե առաջարկներ կունենան, այդ առաջարկները ներկայացնեն:
Առաջարկ` նկատի չունեմ, պարոն Ավետիսյան՝ գաք, ասեք եկեք կասեցնենք կամ հետաձգենք կամ չգիտեմ ինչ անենք: Համակարգն ավելի հասկանալի, պարզ և աշխատող դարձնելուն ուղղված կառուցողական առաջարկներ, անհամբեր կսպասենք այդ բոլոր առաջարկներին, իսկ հիմա, մեր գործընկերներին խնդրում եմ կողմ քվեարկել նախագծին, որպեսզի մինչև մայիսի 1-ը նախագիծն արդեն ուժի մեջ մտած լինի: Շնորհակալություն:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն, պարոն Թունյան, գրավոր առաջարկներ չեն արվել, հարցեր չեն կարող լինել, և հարակից զեկույցով հանդես կգա մշտական հանձնաժողովի անդամ Սերգեյ Բագրատյանը, համեցեք, տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի անդամ Սերգեյ Բագրատյանը: Դե, համեցեք, պարոն Բագրատյան: Զբաղացնում եմ, մինչև գաք էլի:
Ս.ԲԱԳՐԱՏՅԱՆ
-Շնորհակալություն: Ազգային ժողովի մեծարգո նախագահ, հարգելի գործընկերներ, սիրելի քաղաքացիներ. երկար քննարկվեց օրենքը, մանրամասն ներկայացվեց, ես կուզենամ 1-2 խոսք ավելացնեմ, ուղղակի մեր պատկերացումներին, որովհետև մի բան է, երբ որ օրենքը պարզ, ընթեռնելի, հասկանալի մատուցվում է հանրությանը, մեկ այլ բան է կիրառման ընթացքում առաջացող խնդիրը: Մասնավորապես՝ տեսուչները, որոնք կարող են աշխատել մեր քաղաքացիների հետ, հնարավոր է տարբեր նպատակներ նաև ունենան: Հնարավոր է նաև տարբեր քաղաքական հայացքներ ունենան, հնարավոր է, որ քաղաքացիներին փորձեն ահաբեկել, վախեցնել, որ գիտե՞ք, եթե հանկարծ չլրացնեք, կդատվեք, քրեական գործ է հարուցվելու և այլն, խնդրում եմ, որ մեր քաղաքացիները շատ հանգիստ վերաբերվեն այս հայտարարություններին: Ցանկացած հարց փորձեն կարգավորել առաջին հերթին հենց համայնքի ղեկավարի հետ, պատգամավորների հետ: Մենք պատրաստ ենք բոլոր հարցերում օգնել մեր քաղաքացիներին, որպեսզի հայտարարագիրը ճիշտ և ժամանակին լրացվի, և բոլոր հարցերը, որոնք ժամանակի ընթացքում մենք կտեսնենք, որ բարելավման տեղ ունեն, անպայման բարելավվելու ենք:
Բացի այդ, ուզում եմ ներկայացնել, որ կլինեն թոշակառուներ, որոնք միայնակ են և որևէ այլ տեղից փոխանցում՝ եկամուտ չեն ստացել, որևէ գործարք չեն կատարել, իրենց համար շատ հեշտ է դառնալու: Ընդամենը այնպիսի մի բլանկ է, որն ընդամենը ստորագրելու են, որ համաձայն են ՊԵԿ-ի հետ, որ որևէ եկամուտ չունեն՝ ընդամենը մեկ ստորագրությամբ ավարտելու են, այսինքն՝ գրեթե հայտարարության տեքստ է լինելու, որ ես որևէ եկամուտ չունեմ, այդ իսկ պատճառով նաև լրացնելու, փոփոխելու որևէ խնդիր չունեմ:
Այսինքն՝ մենք հնարավորինս պարզ պետք է մատուցենք հանրությանը՝ մեր քաղաքացիներին, որպեսզի բոլորին հասկանալի լինի, որ սա մի կարևորագույն օրենք է, որտեղ թող օրվա խորհուրդը գումարենք փաստերի հետ, Զատիկից հետո է՝ զատվելու է թացը չորից: Հասարակությունն իրապես պատկերացնելու է և Կառավարությունը, պետությունը պատկերացնելու է՝ ի՞նչ իրավիճակ ունենք երկրում, այսինքն՝ որևէ անարդարություն, երբ որ նկատեն մեր քաղաքացիները, ահազանգում են այդ մասին, և հաճախ կա, որ իմ հարևանը, այսքան օգտվելով ամեն ինչից, նպաստ է ստանում, այնինչ ես ոչինչ չունեմ, բայց նպաստ չեմ ստանում:
Այսպիսի հարցերի պատասխանը կտրվի այս հայտարարագրի միջոցով և մենք բոլորս կհասկանանք մեր քաղաքացիների իրական կարգավիճակը, և այսպես կոչված՝ կարեյկոների համար շատ դժվար կլինի, որովհետև ակնհայտ, թափանցիկ հարաբերություններ են լինելու, և ամեն ինչ տարվա վերջին պարզ է լինելու: Հետևաբար, հորդորում եմ, որ մենք կողմ քվեարկենք, դրական տրամադրվենք այս հայտարարագրի նկատմամբ, որովհետև մենք բոլորս միասին մեր կյանքը բարելավող ևս մեկ քայլ ենք անում: Շնորհակալություն:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն, հարցեր չեն կարող լինել, կարող եք զբաղեցնել ձեր տեղը: Մտքերի փոխանակության համար… Հա, ֆինանսների նախարարի տեղակալը հարակից զեկույց ունի, համեցեք, Արման Պողոսյան: Դահլիճում լռություն, լռություն:
Ա.ՊՈՂՈՍՅԱՆ
-Շնորհակալություն: Ազգային ժողովի մեծարգո նախագահ, հարգելի պատգամավորներ, նախագծի առաջինից երկրորդ ընթերցմամբ քննարկումների միջև ընկած ժամանակահատվածում Կառավարությունը 2 առաջարկ է ունեցել: Հանձնաժողովում քննարկվել և ընդունվել են այդ առաջարկները, ինչի համար շնորհակալ ենք:
Առաջարկություններից մեկը բացառապես խմբագրական նշանակության էր՝ պայմանավորված «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի կարգավորումներով:
Երկրորդի բովանդակությունը, ըստ էության, այն էր, որ բոլոր այն անձինք, ովքեր մինչև հայտարարագրի ներկայացման վերջնաժամկետը դիմել են նույնականացման քարտ ստանալու համար, նրանց համար հայտարարագրման վերջնաժամկետը կապվի ոչ թե նույնականացման քարտը ստանալու հանգամանքի հետ, այլ նույնականացման քարտը տպագրվելու հանգամանքի հետ: Ինչո՞ւ, որովհետև նույնականացման քարտի տրամադրման և փոխանակման հետ կապված հարաբերությունները, այդ թվում՝ ժամկետները հստակ կարգավորված են «Նույնականացման քարտերի մասին» օրենքով:
Երկրորդ. որպեսզի չլինի այնպիսի վիճակ, երբ քաղաքացու համար նույնականացման քարտը տպագրված է, բայց նա դիտավորյալ չի ստանում, որպեսզի հայտարարագրի ներկայացման վերջնաժամկետը վրա չհասնի:
Օգտվելով այն հանգամանքից, որ դեռ ժամանակ ունեմ՝ կցանկանայի ևս մեկ անգամ առիթն օգտագործել և խոսել այն մասին, որ հայտարարագրման համակարգի ներդրումը բարդագույն, բայց միևնույն ժամանակ՝ կարևորագույն բարեփոխումներից է, որ Կառավարությունը նախաձեռնել է: Կառավարությունը մեծ պատասխանատվությամբ և հոգատարությամբ է վերաբերվում այս նախաձեռնությանը, և ուղեկցելու է դրա սահուն ընթացքն այն տրամաբանությամբ, որ մի կողմից շարունակաբար պարզեցվի և բարելավվի այս գործընթացը, և հատկապես՝ մեր հասարակության այն խմբերի համար, որոնք գործնականում կարող են որոշակի դժվարություններ ունենալ հայտարարագրի ներկայացման հետ կապված, մյուս կողմից, որ հայտարարագրի ներկայացման տնտեսական շարժառիթներն ու հնարավոր օգուտները շարունակաբար ընդլայնվեն: Խոսքը, մասնավորապես վերաբերում է սոցիալական կրեդիտների հետ վերադարձի համակարգի ընդլայնմանը, որովհետև մենք առիթ ունեցել ենք հայտարարելու, որ ներդրված սոցիալական ծախսերի կամ կրեդիտների համակարգը դեռևս իր վերջնական հանգրվանին չի հասել և մենք շարունակաբար այդ տնտեսական շարժառիթներն ընդլայնելու ենք, հատկապես հասարակության սոցիալապես խոցելի և ցածր եկամտային խմբերում գտնվող մեր քաղաքացիների համար, և դուք տեսաք, որ տարեսկզբին կարևոր նախաձեռնությամբ ընդլայնվեցին շրջանակները կրթության մասով՝ գործնականում ներառելով ոչ ֆորմալ և արտադպրոցական կրթության բոլոր հնարավոր ձևերը, առողջապահության մասով՝ ի դեմս ատամնաբուժական ծառայությունները:
Եվ, օգտվելով առիթից, հորդորում եմ մեր սիրելի քաղաքացիներին՝ արդեն ընդլայնված ժամանակահատվածում ներկայացնել հայտարարագրերը, օգտվել սոցիալական ծախսերի հետ ստացման իրենց իրավունքից, որովհետև դրանք կարևոր ներդրում են մարդկային կապիտալում, երկու կարևոր նշված ուղղություններով: Շնորհակալություն:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն: Հարգելի պատգամավորներ, հիմա հնարավորություն կա մտքերի փոխանակության, խնդրում եմ ուշադիր լինել և ցանկության պարագայում գրանցվել և խոսել ոչ թե իրար հետ, այլ ամբիոնից: Պարոն Մինասյանին էլ գրանցեք, որովհետև ինքը նաև խմբակցության անունից ելույթ ունի գրանցած: Կմիացնենք՝ սովորույթի համաձայն: Խնդրեմ՝ Գեղամ Մանուկյան, համեցեք: Գառնիկ Դանիելյանին էլ ավելացրեք, խնդրում եմ՝ Հակոբ Արշակյանից հետո:
Գ.ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ
-Ձեր ժամանակը շատ չեմ խլի, ուղղակի, կարճ անդրադարձ երեկվա քննարկմանը, որևէ այլ հարցի չեմ անդրադառնա, ուղղակի, հանուն արդարության, հանուն պատմության, երեկ մի մեղադրանք հնչեց դաշնակցական պատգամավորների և Դաշնակցության հասցեին, որին կուզենայի անդրադառնալ:
Կյանքն ի՞նչ հետաքրքիր բան է. ամբողջ կյանքդ Դաշնակցության շարքերում, քո զինակից ընկերներիդ հետ պայքարես հանուն մարդկային արդարության, Ցեղասպանության միջազգային ճանաչման, 2006-ին Ստամբուլում Էրդողանի ներկայությամբ քո ժողովրդի պահանջները բարձրաձայնես, հայ-թուրքական հաշտեցման հանձնաժողովի ձևավորման ժամանակ, որի մեջ էր՝ երիտասարդական նախաձեռնությունների, այսօրվա վարչապետի աշխատակազմի ղեկավար Արայիկ Հարությունյանը, ի դեպ, որքան հիշում եմ, Վահագն Ալեքսանյանն այդ ժամանակ պայքարում էր Արայիկ Հարությունյանի դեմ, պայքարեց այդ ամեն ինչի դեմ: Գյուլի գալու դեմ քո Դաշնակցության համաշխարհային շարքերով պայքար մղես, տասնյակ-հարյուրավոր դաշնակցականների հետ հացադուլ անես, միակ հեռուստաընկերությունը ղեկավարես, որ ֆուտբոլային դիվանագիտության դեմ էր խոսում, որը ահազանգել էր Ծիծեռնակաբերդի լույսերն անջատելուն, հետո ահազանգել էր ֆուտբոլի մեր զինանշանի վրայից Արարատը հանելուն, որը պարզվեց, որ թյուրիմացության հետևանք է, և գան, այստեղ քեզ մեղադրե՞ն այդ ամեն ինչի մեջ: Լա՞վ էլի, գոնե այդ մեկը չէ:
Ընդ որում, մեղադրողը ոչ թե «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության ղեկավարն է, ոչ թե «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցության հիմնադիր անդամներից մեկը և պատգամավորն է, այլ 2010-2011 թվականին այդ օրվա իշխանության մոլի պաշտպան ՀԺԱՄ կուսակցության երիտասարդական թևի ղեկավար Հայկ Կոնջորյանը: Այստեղ պարոն Բագրատյանը լավ կհիշի՝ ՀԺԱՄ կուսակցությունը բոլորին էլ հայտնի էր, որ իշխանության խոշորագույն գործարարներից մեկի՝ Բարսեղ Բեգլարյանի հովանավորությունն էր վայելում: Այսքանը, շնորհակալ եմ:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Թադևոս Ավետիսյան: Պարոն Մանուկյան, բայց, ըտենց, հանկարծակի Արարատը հենց Թուրքիայի հետ խաղի ժամանակ վրիպակի շնորհիվ դուրս մնաց (աղմուկ դահլիճում): Լավ է, որ խոսացել եք, հիմա էլ եք խոսում:
Թ.ԱՎԵՏԻՍՅԱՆ
-Վերադառնալով քննարկվող նախագծին, պարոն Թունյան, դուք, բնականաբար, նաև ձեր կարծիքով, տնտեսագիտության ռահվիրան եք՝ մեր օրերի Քեյնսն եք, Սամյուելսոնը կամ արդեն ժամանակակից տնտեսագիտության հիմնադիրներից մեկը և, բնական է, որ իմ պարզ առաջարկը ձեր դուրը չի գալիս, և դուք արդեն որակումներ եք տալիս, թերևս այն պետք է առաջարկենք, ինչպես օրինակ՝ կոմունիստների ժամանակ է, այն պետք է առաջարկենք, ինչը ձեր սրտով է, որ ծափերով ողջունեք: Բայց հիմա այդպես չի լինի: Բնական է, որ առաջարկները, որոնք խնդիրներ են լուծում, իրականում ձեր համար ընդունելի չեն, և այդ առաջարկը դեռ չքննարկած՝ գալիս եք, այստեղից որակումներ եք տալիս: Լավ նախապայման չի համատեղ և արդյունավետ աշխատելու:
Հիմա, իմ առաջարկի վերաբերյալ. պարզ բան եմ ասում, սիրելի հայրենակիցներ, ասում եմ՝ համակարգը խնդրահարույց է, և դրա համար, դուք, այդ համակարգի ժամկետները՝ վերջնաժամկետները հայտարարագիր ներկայացնելու, 3 ամիս առաջ հայտարարել եք, որ մի 6 ամսով հետաձգելու եք: Այս ընթացքում այդ լուծումները չեք բերել, չնայած՝ քրտնաջան աշխատանքի սովոր, սիրահար մարդիկ եք: Է, չեք բերել, ասում եմ՝ մարդկանց պարտավորությունը կասեցրեք, մինչև այդ լուծումները կբերեք: Օրինակ՝ թոշակառուներ, որոնք ստանում են միայն կենսաթոշակ՝ այլ եկամուտ չունեն: Հիմա, այս բարդ համակարգից ասում եք՝ պետք է պարզեցնենք նոր ընթացակարգով, կա ասենք օրինակ՝ գործազուրկ մարդիկ, ովքեր բացարձակ եկամուտ չունեն: Ի դեպ, 10-12 տոկոս է գործազրկության մակարդակը, բազմահազար այդպիսի մարդիկ կան, և այլ կատեգորիաներ, որոնց համար դուք պետք է փոփոխություն անեք և հրավիրում եք, որ փոխադարձ համագործակցաբար այդ փոփոխություններն անենք:
Չեք արել, պետությունն իր պարտավորությունը չի կատարել, այդ խնդիրները չի լուծել, այդ պարտավորությունը կասեցրեք մարդկանց համար՝ քաղաքացիների համար, մինչև այդ լուծումները կբերեք, նոր այդ պարտավորությունները վրա կհասնի: Ի՞նչ կա այստեղ նյարդայնանալու, պարոն Թունյան:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն, շնորհակալություն: Արմենուհի Կյուրեղյան:
Ա.ԿՅՈՒՐԵՂՅԱՆ
-Սիրելի հայրենակիցներ, երեկ, այս քննարկման ժամանակ պարոն Թունյանը մի շատ կարևոր խոստովանություն արեց: Պատահական ստացվե՞ց, թե՞ մտածված, բայց ինքը գիտի այդ մասին, բայց որպես հայտարարագրմանը քիչ մասնակցության պատճառ նշեց, որ քաղաքացիները վաղուց արդեն գիտեին ժամկետների հետաձգման մասին։
Իսկ ինչո՞ւ գիտեին, որովհետև դեռևս հունվարի 31-ին ձեր մեծարգոն արդեն հայտնել էր թե՛ հետաձգման, և թե՛ ժամկետի՝ նոյեմբերի 1-ի մասին։
Փաստորեն, վարչապետի հերթական հայտարարությունը դարձավ Կառավարության ծրագրի չկատարման՝ օրենքի պահանջի չկատարման պատճառ։ Հիմա սա, տիկին Մինասյանն այստեղ չի, թող ինքը պատասխանի՝ կիսակայացա՞ծ, թե՞ չկայացած քաղաքական գործչի հայտարարություն է։ Գնահատեք ինքներդ։
Փաստորեն, պարոն Թունյանը երեկ խոստովանեց, որ օրենքի կիրարկման ժամկետների հետաձգումը և կոնկրետ նոյեմբերի 1 դարձնելու պատճառը մեծարգոյի չհիմնավորված, չհաշվարկված հայտարարությունն է։ Եթե պետք է հակադարձեք, կխնդրեի ողջամտորեն պատասխանեք հետևյալ հարցին. եթե հունվարի 31-ի հայտարարությունը հիմնավորված էր, նոյեմբերի 1-ի ժամկետն էլ՝ հաշվարկված, ապա ինչո՞ւ այս փոփոխությունն այսքան ուշ բերեցիք, և այն էլ՝ 24-ժամյա ռեժիմով։
Հաջորդ հարցս, որ նորից մնաց անպատասխան. ասում եք՝ եթե քաղաքացին այլ եկամուտ չունի լրացնելու, քան կենսաթոշակն է, ապա նա պետության համար ֆիսկալ առումով հետաքրքրություն չի ներկայացնում և, հետևաբար, նրանք կարող են չլրացնել, համակարգն ինքնաշխատ եղանակով կլրացնի։
Իսկ ինչպես՞ եք ճշտելու՝ նա այլ եկամուտ ունի՞, թե՞ ոչ, ի՞նչ գործիքակազմով։ Եթե այդ գործիքակազմն ունեք, ինչո՞ւ եք կիրառելու միայն կենսաթոշակառուների համար, և ոչ մյուս խմբերի:
Հաջորդը. ասում եք՝ մինչև ժամկետի ավարտը կունենանք ավելի հարմար հավելված, քաղաքացիները հեշտ կկարողանան հայտարարագրվել։ Պարոն Թունյան, եթե ժամկետի ավարտին նոր պետք է ունենաք ավելի հարմար հավելված, ապա ինչո՞ւ եք քաղաքացիներին ստիպում մինչև նոյեմբերի 1-ը դեռ չհարմարեցված՝ ոչ հարմար հավելվածով լրացնել իրենց հայտարարագրերը։
Հաջորդը. այս նախագծի յուրաքանչյուր հաջորդ ամիս հայտարարագրվելու է մոտ…
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Ավարտե՛ք, ավարտվել է ժամանակը:
Ա.ԿՅՈՒՐԵՂՅԱՆ
-…42 հազար քաղաքացի։ Ինչքանո՞վ է դա իրատեսական, եթե 4 ամսում հայտարարագրվել է ընդամենը 35 հազարը։
Այժմ «Քաղաքացիական պայմանագրի» պատգամավորներին՝ մտածե՛ք, նոր կոճակ սեղմեք։
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Հաջորդ ելույթի համար՝ Մարիամ Պողոսյան, համեցեք խնդրեմ:
Մ.ՊՈՂՈՍՅԱՆ
-Շնորհակալություն: Սիրելի հայրենակիցներ, համընդհանուր հայտարարագրման համակարգը ներդնելով, պետությունը նոր հարկեր չի սահմանում, ձեզ դատ ու դատաստանի առջև չի կանգնեցնելու, փոխարենը ձեզ տալիս է սոցիալական կրեդիտներ՝ առողջապահության և կրթության ոլորտում ձեր կատարած ծախսերի, գումարները վերադարձնելով՝ տարեկան մինչև 100 հազար դրամի չափով, և մինչև այս պահը, արդեն իսկ 15 հազար քաղաքացի 1,4 միլիարդ դրամ հետ է ստացել:
Հիմա, լսելով մեր ընդդիմադիր քաղաքական գործիչների ելույթները, ամեն ինչ անում են, որպեսզի դուք հայտարարագրումը չլրացնեք և որպեսզի չստանաք նաև այդ սոցիալական կրեդիտները, որովհետև դա ինչ-որ չափով ձեզ սոցիալական երաշխիքներ է տալիս: Բացի այդ, պետությունն ունենալով պատկերը ձեր սոցիալական իրական վիճակի, կարող է իր սոցիալական ծրագրերն ավելի թիրախային, ավելի հասցեական ուղղել, և այսպիսով, սիրելի հայրենակիցներ, կոչ եմ անում ականջալուր չլինել մեր ընդդիմադիր գործիչների հորդորներին, թե այս հայտարարագրման համակարգը ձեզ դատի առաջ է կանգնեցնելու, թե նոր հարկեր է սահմանելու:
Բնավ, սուտ է այդ ամենը, և խնդրում եմ, որպեսզի նաև մինչև նոյեմբերի 1-ը չսպասեք, հնարավորինս շուտ լրացնեք հայտարարագրերը և նաև հետ ստանաք ձեր սոցիալական կրեդիտները: Շնորհակալություն:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն, տիկին Պողոսյան: Վահագն Ալեքսանյան, համեցեք:
Վ.ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն: Ազգային ժողովի մեծարգո նախագահ, հարգելի գործընկերներ, սիրելի քաղաքացիներ. արդեն մոտավորապես 14 հազար մարդ ստացել է հայտարարագրման հետևանքով առաջացած սոցիալական կրեդիտ՝ միջինացված 90 հազար դրամի չափով: Սիրելի քաղաքացիներ, եթե տարեկան կրթության վրա ծախսում եք գումար, եթե ձեր երեխաների կրթության վրա եք ծախսում գումար, լրացրեք հայտարարագիրը և հետ ստացեք միջինացված 90 հազար դրամ կամ մինչև 100 հազար դրամ սոցիալական կրեդիտ: 100 հազար դրամ սոցիալական կրեդիտը, միանշանակ, ձե՛ր ընտանիքում, ձե՛ր սոցիալական վիճակում մեծ հաշվով շատ լուրջ դերակատարում կունենա: Պատկերացրեք, որ ուսանող է, որի ուսման վարձը կազմում է 700 հազար դրամ, 2 ծնողներն աշխատում են, ուսանողն էլ է, ենթադրեք աշխատում, 700 հազար դրամանոց ուսման վարձը կդառնա ընդամենը 400 հազար դրամ:
Մի լսեք, սիրելի քաղաքացիներ, այն մարդկանց, ովքեր ուզում են, որ ձեր մոտ ընդամենն ամեն ինչ վատ լինի, որպեսզի սոցիալական բեռը ձեր վրա մեծ լինի, և որպեսզի իրենց տարատեսակ դեսպանատներից ստացած փողերը ոչ մի կերպ չերևա: Հայաստանի Հանրապետությունում համընդհանուր հայտարարագրման դեմ հանրայնորեն ամենաբարձրը բողոքում են և խոսում են այն մարդիկ, ովքեր տարատեսակ դեսպանատներից, տարատեսակ, չգիտեմ էլ ինչերից, տարատեսակ նարկոբարոններից և մնացածներից կողքից գումար են ստանում, և այդ մարդիկ հավակնում են հետագայում Հայաստանի Հանրապետությունում զբաղեցնել քաղաքական կամ պետական պաշտոններ, և ակնհայտ է, որ նախ՝ հիմիկվա իրենց լրացրած հայտարարագրերը հետագա իրենց պաշտոնավարման ընթացքում լրջագույն խնդիրներ կարող են առաջացնել, որովհետև, եթե մարդը դառնում է պաշտոնյա և ինչ-որ պահի դառնում է, չգիտեմ՝ 10, 20 կամ քանի՞ միլիոնանոց առանձնատներ են առհասարակ ունենում կոռուպցիոներ պաշտոնյաները, հարգելի գործընկերներ, դուք լավ կիմանաք, էդ թվերն ասեք, լավ՝ ենթադրենք 15 միլիոնանոց մի հատ առանձնատան սեփականատեր, ուղղակի կարելի է հետ գնալ և նայել պարտադիր հայտարարագրման եղանակով իր կատարած հայտարարագիրը, իր լրացրած հայտարարագրերն ու տեսնել՝ որտեղի՞ց նրան այդ գումարը: Կարո՞ղ էր ունենալ, թե՞ չէր կարող ունենալ: Շնորհակալություն:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն: Հաջորդ ելույթի համար Գառնիկ Դանիելյան, համեցեք: Հանո՞ւմ եք: Շնորհակալություն: Բաբկեն Թունյան, համեցեք: Լռություն դահլիճում, էդ ի՞նչ, ուզում եմ հասկանալ, դիալոգ է:
Բ.ԹՈՒՆՅԱՆ
-Հարգելի գործընկերներ, ամենաչսիրածս բանն է, որ դուրս ենք գալիս, սկսում ենք իրար մեղադրել, որովհետև, իմ կարծիքով մեր գործն այն է, որ մեր համաքաղաքացիներին ներկայացնենք՝ ի՞նչ ենք անում, բայց ընենց բաներ եք խոսում, որ…
Տիկին Կյուրեղյան, ի՞նչ է նշանակում. «մտածեք՝ նոր կոճակ սեղմեք»: Դա, որ հիմա սկսեմ համարժեք արձագանքել, կվերածվի այս քննարկումը մի հատ լեզվակռվի, որը ոչ մեկի սրտով չի լինի, առավել ևս՝ մեզ նայողների:
Պարոն Ավետիսյան, որակում, եթե նկատի ունեք, որ երեկ ասում էի՝ ոչ մի օգտակար բանով չեք զբաղվում, դա որակում է, ապա 4 տարի մեզ այնքան որակումներ եք տվել, բայց ես ձեզ չէի ասում անձամբ, ես ձեր ամբողջ խմբակցությանն էի ասում: Մեկ էլ, ես ո՛չ Դավիթ Ռիկարդոն եմ, ո՛չ Քեյնսն եմ, ես Ազգային ժողովի սովորական պատգամավոր եմ, ով փորձում է իր գործը կատարել, և իմ կարծիքով՝ նորմալ կատարում եմ: Հիմա, լավ եմ կատարում, վատ եմ կատարում, դա էլ հաջորդ ընտրություններին, իմ և իմ գործընկերների կատարած աշխատանքը հաշվի առնելով, մարդիկ կգնահատեն՝ դուք չեք գնահատելու, և առավել ևս՝ ոչ էլ ներվայնանում եմ: Նկատած կլինեք, որ ես էս վերջերս ընդհանրապես հումորով եմ վերաբերվում բոլոր նյարդայնացնող արտահայտություններին:
Բանի հետ կապված էլ՝ ինչո՞ւ ենք ստիպում, տիկին Կյուրեղյան, չենք ստիպում, ուղղակի, ովքեր հիմա են կարողանում լրացնել, էլի բարդ չի, բայց կարող է որոշակի դժվարություն լինի, հետո ավելի հեշտ… Վատ բան ենք անո՞ւմ, որ ասում ենք՝ պարզեցնելու ենք: Ոչ մի համակարգ սառած չի մնում, ամեն ինչն էլ ընթացքում, եթե հնարավորություն կա շտկելու, հեշտացնելու, անում ենք:
Մեկ էլ ասում եք՝ խոստովանություն: Ի՞նչ խոստովանություն արեցի: Վարչապետը մի քանի ամիս առաջ ասել էր, որ հայտարարագրերի վերջնաժամկետը հետաձգելու են, և ես դա նշել եմ որպես պատճառներից մեկը՝ հիմնական պատճառը գաղտնիք չի, կարող է դա էլ համարեք խոստովանություն՝ նույնականացման քարտերի խնդիրն է, որը նաև լուծվելու է: Եթե հարցեր կմնա, ամփոփիչ ելույթում էլ կանդրադառնամ: Շնորհակալություն:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն: Լիլիթ Ստեփանյան, համեցեք:
Լ.ՍՏԵՓԱՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն: Մեծարգո Ազգային ժողովի նախագահ, մեծարգո գործընկերներ, հիշեցնեմ, որ քննարկում ենք հայտարարագրման ժամկետի վերանայման հարցը, քանի որ հնարավոր է, որ համակարգը նոր է, և քաղաքացիների մոտ որոշ անհանգստություններ կարող էին առաջանալ: Ինչո՞ւ ենք, անպայման, ուզում իրականացնել այս գործընթացը: Նախ՝ մեծանում է հաշվետվողականությունը քաղաքացու և պետության միջև: Պետությունը ճանաչում է իր քաղաքացուն և որպես երկուստեք համագործակցության խրախուսանք՝ առաջարկում է սոցիալական կրեդիտ, մեծանում է հարկային ոլորտի թափանցիկությունը, մեծանում են այն քաղաքացիները, ովքեր փորձում են ծառայություններ ստանալ արտադպրոցական և ոչ ֆորմալ կրթության շրջանակներում՝ առողջապահական ծառայություններից են օգտվում՝ անպայման ընտրելով լիցենզավորված կառույցներ:
Ըստ վիճակագրական տվյալների, որոնք հետագայում կունենա արդեն պետությունը, մենք կվերանայենք որոշ սոցիալական ծրագրեր և համակարգեր, և դրանք կդարձնենք ավելի թիրախային:
Ի՞նչ է ասում ընդդիմությունը: Ասում է՝ սիրելի քաղաքացիներ, մի լրացրեք հայտարարագրերը, որովհետև ձեզ դատելու են: Այսինքն՝ ընդդիմությունն ի սկզբանե ենթադրում է, որ հասարակության մեջ, այնուամենայնիվ, կարող են լինել որոշակի շրջանակներ, որոնք թաքցնում են պետությունից որոշակի հարկեր կամ ֆինանսական հոսքեր, և ըստ այդմ, այստեղ կարող են այլ-այլ խնդիրներ առաջանալ:
Հետո ընդդիմությունն ավելացնում է՝ սիրելի քաղաքացիներ, եթե դուք հայտարարագիրը լրացնեք և լրացնեք կեղծ տվյալներ, ապա ձեր հետևից գալու են: Սիրելի ընդդիմադիր գործընկերներ, կեղծ տվյալներ ոչ միայն հայտարարագրում, այլ առհասարակ՝ ներկայացնելու դեպքում միշտ կա պատիժ, եթե դրանք կեղծ փաստաթղթեր են, եթե դրանք կեղծ պատրանքներ են, եթե դրանք կեղծ վիճակագրություն են և այլն, միշտ կա պատիժ՝ հանրային պարսավանքից, մինչև Քրեական օրենսգրքի որոշակի կարգավորում: Մենք շատ վաղուց լրացնում ենք հայտարարագրերը և կարծում եմ՝ որևէ ֆիզիկական մահ կամ այլ տվայտանքներ թե՛ հոգեբանական ոլորտում, թե՛ ֆիզիկական ոլորտում չի առաջանում: Հետևաբար, ուզում եմ հասկանալ՝ իսկապես, ինչո՞ւ են ձեր մոտ առաջանում այս խնդիրները:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Արծվիկ Մինասյան:
Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ
-Սիրելի հայրենակիցներ, հերթական անգամ մեծամասնությունը խեղաթյուրում է այն, ինչ ասում է ընդդիմությունը, և փորձում է որակումներով արդարացնել իրենց ազգակործան գործունեությունը, և հանրային միջոցների շատ դրվագներով, ուղղակի վատնում է, հափշտակում է: Փորձելով խեղաթյուրել ընդդիմության մոտեցումը, փորձում են վերագրել բաներ, որոնք չեն ասվել: Լսեք, շատ պարզ բան է: Էս հայտարարագրման հիմքում, նորից եմ կրկնում՝ հարկման պարտադրության սկզբունքն է, բայց դուք հելնում եք, այս ամբիոնից խեղաթյուրում եք ամեն ինչ, և երբ այստեղից հնչում է հստակ հարց, արձագանք, որ, այնուամենայնիվ, եթե համակարգը պատրաստ չի, կասեցվի, ամբողջությամբ մշակվի, նոր ներդրվի, դուք վերափոխում եք հարցը և ասում՝ ո՛չ, տեսեք, ընդդիմությունը չի ուզում ձեր սոցիալական վիճակը բարելավվի: Ինչի՞ եք կեղծում, ինչի՞ եք հրապարակային, հերթական անգամ ստում:
Ի վերջո, այդ սուտն իրականության մեջ բախվում է չէ՞ ճշմարտության հետ: Վաղը, մյուս օրը, որ էդ մարդիկ ուշացրեցին կամ չներկայացրեցին, հարցադրումը, որ քրեական պատասխանատվություն հասնո՞ւմ է, թե՞ չէ, վաղը, մյուս օրը գալո՞ւ է չէ իրավիճակը, երբ նախաքննական մարմինները կոնկրետ գործողություն պետք է ձեռնարկեն: Ավելի լավ չի, որ էս գլխից՝ հիմիկվանից ամբողջ համակարգը մշակվի, քաղաքացիներին բացատրվի կարևորությունը, անհրաժեշտությունը և ապագա զարգացումները, նոր դրվի համակարգը, այլ ոչ թե կիսատ-պռատ ինչ-որ հերթական գործողություններ են արվում:
Ես ամբիոնից ուզում էի նաև երկու կարևոր հարցի վերաբերյալ խոսել: Առաջինն այն, որ Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցին ընդառաջ, մեր խմբակցությունը շրջանառության մեջ է դրել Հայոց ցեղասպանության ուրացման կոնկրետ հանցակազմի համար քրեական պատասխանատվություն նախատեսող օրինագիծ: Սա մի օրինագիծ է, որի մի կողմում ազգային հիշողությունն է և արժանապատվությունն ու ինքնությունն է, մյուս կողմում՝ հայ ժողովրդի և հայ ազգի թշնամիներն են: Ես կարծում եմ՝ առաջիկայում ընտրության հնարավորություն պետք է ունենա յուրաքանչյուրը, և առաջին հերթին քաղաքական այն մեծամասնությունը, որն այսօր որոշումներ է կայացնում Հայաստանի Հանրապետության անունից: Հուսամ, այդ քննարկումների ընթացքում գերակշիռ մասը կպաշտպանի ազգային արժանապատվությունը:
Երկրորդ հարցը, որին ուզում եմ անդրադառնալ, հետևյալն է. այս օրերին մենք հերթական անգամ ականատես եղանք պատմության խեղաթյուրումների, պատմության ուրացումների, ազգային ազատագրական պայքարը հերթական անգամ, ինչպես սիրում են կրկնել՝ մոնիտիզացնող վարքագծի, վիրավորանքների և Ազգային ժողովի նիստերը նախագահողների կողմից քար լռության՝ այդ ամեն ինչին, ու ուզում եմ նաև հիշեցնել, որ ամեն մի խոսք նաև պետք է բավարար հիմքեր ունենա՝ հետագայում համապատասխան հիմնավորումներ ներկայացնելու: Սուտն ու կեղծիքը և մեր պատմությունը խեղաթյուրելը, պայքարողին այսօր նսեմացնելը ոչ մի լավ տեղ չի տանելու, և հիշեք, պատգամավորի կարգավիճակից, իշխանական կարգավիճակից դուրս կյանք կա: Էդ կյանքում պետք է դուրս գաք մարդկանց մեջ, պետք է մարդկանց հայացքներին նայեք և պետք է պատասխան տաք:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն՝ սեփական փորձով կիսվելու համար, պարոն Մինասյան: «ՔՊ» խմբակցության անունից «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության ղեկավարը ելույթ կունենա: Համեցեք, պարոն Կոնջորյան: Ես խնդրում եմ տեղից մի խոսեք (դահլիճից խոսում է Արծվիկ Մինասյանը՝ առանց խոսափողի): Շնորհակալ եմ, շնորհակալ եմ, ձեր շուրթերից դա ինձ՝ որպես միայն կոմպլիմենտ է հնչում, շնորհակալ եմ:
Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ
-Կարո՞ղ եմ սկսել: Ինձ թվում է, որ եթե անգամ Գեղամ Մանուկյանը գոյություն չունենար, կարելի կլիներ նրան հորինել, որպեսզի ինքը գա ու էսօր, էստեղ ունենա այն ելույթը, որն ունեցավ, և հատկապես անի այն արտահայտությունը, որն արեց: Ասում է. «Արարատը Հայաստանի հավաքականի մարզաշապիկից թյուրիմացաբար է անհետացել»։ Ո՞նց կարող է, դուք, այսինքն՝ Արարատն այդքան նսեմացրել ու նսեմացնում եք, որ դուք համարել եք, որ Արարատին կարելի է թյուրիմացաբար դուրս թողնել Հայաստանի հավաքականի մարզաշապիկից: Հիմա մե՞նք ենք Արարատն ուրանում, թե՞ դուք, ժողովուրդ: Պարոն Մանուկյան, ախր ավելի լավ էր չխոսեիք: Հետո, ես չեմ հասկանում, ամեն ելույթից հետո, որ թողնում, դուրս եք գալիս, լավ է, այսօր հետ եկաք, ինչքան գիտեմ, գնում եք ծխելու, չէ՞, ձեր ելույթները, փաստորեն, ձեզ էլ են ծխացնում, դա պարզ է, բայց որտե՞ղ եք ծխում, պարոն Մանուկյան, որովհետև ես գիտեմ, որ դուք դրսում, համենայն դեպս, չեք ծխում, որտեղ բաց տարածք է, այսինքն՝ դուք ծխում եք Ազգային ժողովի շենքի տարածքում: Որտե՞ղ եք ծխում, արգելված տարածքո՞ւմ եք ծխում, հը, պարոն Մանուկյան:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Ես ուզում եմ հարցնել՝ արդյո՞ք ձեր արձագանքները, անընդմեջ խոսելը խոսում է նրա մասին, որ ձեզ հարմար չի այս խոսակցությունը և վատ եք զգում:
Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ
-Պարոն Դանիելյանին, խեղճ պարոն Դանիելյանին տուգանեցին:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Կներեք էլի, պարոն Կոնջորյան:
Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ
-Հա, իհարկե:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Լռություն, պետք լինի, կկանչենք ոստիկան: Այսինքն՝ ոստիկանին դիմելը ոչ վայել գործողությո՞ւն է, ուզում եմ հասկանալ: Ես չգիտեմ պռոստո դուք ո՞ւմ հետ եք ծխում, ես կյանքում ծխած չկամ, բայց ուզում եմ ասել՝ դուք, նորից ձեր լեզվամտածելակերպը, այսինքն՝ ոստիկանին դիմելը ինչ-որ արարք է, որը պետք չի անե՞լ: Այո, ոստիկան պետք է կանչենք, անկախ նրանից, թե ում է վերաբերվում (արձագանքներ դահլիճից): Կանչում ենք, կանչում ենք, լավ չեք նայում: Լավ չեք նայում, ասում եմ: Շարունակեք, պարոն Կոնջորյան: Լռե՛ք:
Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ
-Ես խնդրում եմ, որ մեր ֆրակցիայի պատգամավորներն այլևս Գառնիկ Դանիելյանի հետ չծխեն, և ձեր ջրերը չգցեք, եթե դուք ծխում եք, նախ՝ դուք մի ծխեք, հարգելի գործընկերներ:
Երկրորդը. ես կոչ եմ անում, այո, ոստիկանությունը պետք է համապատասխան վարչարարություն անի, այդ թվում՝ «Քաղաքացիական պայմանագրի» պատգամավորներն են շենքում ծխում, և ձեզ էլ հորդորում եմ, հարգելի գործընկերներ, շենքում չծխել: Իհարկե, ես գիտեմ, որ ձեր ելույթները նույնիսկ ձեզ են ծխացնում, պարոն Մանուկյան, բայց, իսկապես, ո՞նց կարա Արարատը հանելը…
Երևի, նման թյուրիմացություններ ձեր մոտ հաճախ է եղել՝ Դաշնակցության: Երևի, ըտենց թյուրիմացաբար կոալիցիայի մեջ մտաք Երիտթուրքերի հետ, հետո, ըտենց թյուրիմացաբար կոալիցիայի մեջ մտաք հանրապետականների հետ, հետո, թյուրիմացաբար կոալիցիայից դուրս եկաք, հետո էլի թյուրիմացաբար հետ մտաք էդ կոալիցիայի մեջ: Ամեն ինչ թյուրիմացաբա՞ր է եղել:
Պարոն Մինասյանն ասում է, որ նախաձեռնություն են բերելու Ցեղասպան…
Ի դեպ, ես երեկ շատ բաներ եմ ասել, ինչի՞ դրանց չանդրադարձաք: Փաստորեն համաձա՞յն էիք, պարոն Մանուկյան, որ դուք, դո՛ւք ուրացել եք Դաշնակցությանը: Դո՛ւք ուրացել եք Սիմոն Վրացյանին, դո՛ւք ուրացել եք Քաջազնունուն, դո՛ւք ուրացել եք Խատիսյանին: Հիմա՝ հիմնավորեմ, թե ոնց եք ուրացել: Ցեղասպանությունից ընդամենը 3 տարի անց, Դաշնակցությունը գնում է, Թուրքիայի հետ պայմանագիր է կնքում բարեկամության մասին: Պայմանագրի վերնագիրը՝ «Հաշտության և բարեկամության մասին պայմանագիր»՝ Ցեղասպանությունից 3 տարի անց:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Ավարտե՛ք:
Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ
-Փաստորեն, դուք դա չեք համարում ուրացում, իսկ հիմա եկել եք, 110 տարի անց, պարոն Մինասյանը և դուք ուզում եք երեսպաշտորեն բերեք նախագիծ՝ Ցեղասպանության ուրացումը քրեականացնելու համար: Հիմա, ես ձեզ հարց եմ տալիս…
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն, պարոն Կոնջորյան, ավարտեք:
Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ
-Հարց եմ տալիս՝ դուք համարո՞ւմ եք, որ Խատիսյանը ուրացող է, կամ Քաջազնունին, կամ Վրացյանը: Ժողովուրդ ջան, Դաշնակցության ավանդույթը, եթե պահում եք, մինչև վերջ պահեք, այսքանը, և ես առաջարկում եմ հաջորդ անգամ, պարոն Մանուկյան, ցնցեք մեզ՝ մի ինչ-որ խելացի բան ասեք:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն: Եզրափակիչ ելույթների կարիք տեսնո՞ւմ եք: Համեցեք, պարոն Թունյան: Ի՞նչ ներքին վեճ ունեք դուք, ես չեմ հասկանում: Ներքին վեճ ունեք, ակնհայտ ներքին վեճ ունեք: Դե, դուք ձեր մեջ ներքին վեճ ունեք՝ դաշնակցականներով, «Հայաստան» դաշինքի մնացած անդամներն էլ պլեն են ընկել այս խոսակցությանը (Արծվիկ Մինասյանը խոսում է առանց խոսափողի): Չէ, չեք կարող, չեք կարող, տեղից անընդհատ խոսում եք, տեղից անընդհատ խոսում եք, ի՞նչ է լինում որ: Նստեք, նստեք, նստեք, ինչի՞ չանեմ, նստեք: Կանգնի՛ Մինասյան, դուք էլ, նստած մնա այդտեղ: Լավ, մանկապարտեզ չի, մանկապարտեզ չի, հանգիստ (աղմուկ և գոռգոռոցներ դահլիճում): Նախ՝ դու-ով խոսա, երիտասարդ, երիտասարդ, լսի, երիտասարդ, դու-ով խոսա, լսո՞ւմ էս, նստի տեղդ: Հանգստացի, հանգստացի: Ինչ ձևի խոսում է, նույնը ստանում է պատասխան, դու էլ կանգնած մնա, խի՞ էս նստում: Կանգնած մնա, խի՞ էս նստում: Մնացե՛ք օրենքով սահմանված չափերի մեջ: Շարունակե՛ք, պարոն Թունյան:
Բ.ԹՈՒՆՅԱՆ
-Հարգելի հայրենակիցներ, ես հիշեցնեմ (աղմուկ դահլիճում)…
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Անջատե՛ք եթերը: Ընդմիջում 20 րոպե:
ԸՆԴՄԻՋՈՒՄ
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շարունակում ենք ընդհատված նիստը: Հարցի քննարկումից հետո տեղի կունենա կրկնակի գրանցում: Խնդրում եմ պատգամավորներին, ովքեր դահլիճում չեն, վերադառնան: Խնդրեմ, պարոն Թունյան՝ եզրափակիչ ելույթի համար համեցեք կրկին: Փորձ համար երկու, համեցեք: Իրանից հետո դուք ելույթ ունեցեք:
Բ.ԹՈՒՆՅԱՆ
-Հարգելի հայրենակիցներ, դուք տեսաք, թե ինչպես ֆիզիկական անձանց հայտարարագրերի ժամկետի վերանայման պարզ նախագիծը թեժ կրքեր բորբոքեց: Իրականում, ավելի լավ է վերադառնանք հիմնական թեմային, բայց, որ մի քիչ առաջ նյարդայնանալուց խոսում էիք, հիմա՝ հենց նոր ցույց տվեցիք, որ մենք չենք նյարդայնանում, դուք եք նյարդայնանում:
Մի անգամ էլ հիշեցնեմ, որ նախագծով առաջարկվում է հայտարարագրերի ներկայացման վերջնաժամկետը տեղափոխել այս տարի լրացնողների համար՝ նոյեմբերի 1, հաջորդ տարի լրացնողների համար՝ նոյեմբերի 1, հետագայում արդեն՝ հուլիսի 1:
Վերջում, ամեն դեպքում մի երկու բանի ուզում եմ անդրադառնալ: Պարոն Մինասյան, ես ձեզ շուտվանից եմ ճանաչում, միշտ հարգանքով եմ վերաբերվել և անկախ ամեն ինչից՝ շարունակում եմ հարգանքով վերաբերվել, բայց, հա՛մ խոսում եք որակումներ տալուց, հա՛մ դուք որակումներ եք տալիս՝ ստում եք, չգիտեմ ի՞նչ: Ես չասեցի, չէ՞, օրինակ՝ տիկին Խամոյանը ստում է, երբ որ ասում էր՝ դատվելու եք, հարգելի քաղաքացիներ: Ուղղակի, սխալ գիտեր, սխալ ներկայացնում էր: Խնդրում եմ, եկեք այդ կառուցողական ոճի մեջ մնանք:
Մեկ էլ, քանի որ խոսում էիք ազգային արժանապատվությունից, իմ կարծիքով, ազգային արժանապատվության ամենակարևոր դրսևորումը կրթված, գիտակից, արժեք ստեղծող հասարակություն ունենալն է, և թող մեզնից ամեն մեկն իր մեջ մտածի, թե որքանով է այդ գործին նպաստում:
Կոչ եմ անում կողմ քվեարկել, հարգելի գործընկերներ: Շնորհակալություն:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Համեցե՛ք, պարոն Բագրատյան:
Ս.ԲԱԳՐԱՏՅԱՆ
-Ազգային ժողովի մեծարգո նախագահ, հարգելի գործընկերներ, սիրելի քաղաքացիներ. ես անդրադառնամ 1, 2 հարցի, որոնք առնչվում էին նախագծին և նաև չէին առնչվում նախագծին: Մասնավորապես, պարոն Ավետիսյանը բազմիցս նշեց և նաև մեր գործընկերները՝ Թունյանին մեղադրելով միակողմանի նիստի վարման վերաբերյալ և կարծիքների վերաբերյալ, ասեմ, որ չնայած Թունյանը պաշտպանության կարիք չունի, բայց Թունյանն ո՞ւմ տեղն է այդ նիստը վարում: Ձեր տեղն է վարում: Էդ քվոտան ձերն է: Բարեխիղճ եղեք, ձեր նախագահին նշանակեք, թող երկկողմանի վարի նիստը: Հիմա, էն հայտնի անեկդոտի պես՝ Թունյանը հա՛մ ձեր գործն անի, հա՛մ էլ էդ մարդուն մեղադրե՞ք այդ հարցում:
Երկրորդը՝ պարոն Մինասյան, վաղուց ենք մենք իրար ճանաչում, ասում եք՝ ինչո՞ւ եք կեղծում և այլն, վերջում էլ ասում եք՝ վաղը, մյուս օրը փողոց եք դուրս գալու և այլն: Հիմա, ձեզ եմ դիմում, որովհետև դուք եք ասել: Ասենք՝ հիմա դուք և ես փողոց ենք դուրս գալիս, ձեր կարծիքով, ես պրոբլեմ ունե՞մ փողոց դուրս գալու, դուք՝ չունե՞ք: Եթե օրենքի դաշտով ենք նայում, պատգամավորն առաջնորդվում է իր խղճով և համոզմունքով: Եթե դուք օրենքից դուրս եք ասում, մնացածն արդեն գիտե՞ք, չէ, ո՞նց կարող է ես և դու ըստեղից գնանք մինչև Վայոց ձոր կամ գնանք մինչև ձեր ծննդավայր, մեր համար հասկանալի կլինի, չէ՞, ժողովրդի վերաբերմունքը: Ո՞նց եք պատկերացնում, որևէ մեկը կհամարձակվի կամ ես թո՞ւյլ եմ տվել, առի՞թ եմ տվել, որ որևէ մեկն ասի՝ ինչի՞ ես փողոց դուրս եկել: Դուք է՞դ կարծիքին եք: Ուզում եմ, որ այդ կարծիքին չլինեք: Մենք իրար պետք է հարգենք, փոխադարձ հարգանքի մեջ պետք է լինի, և մեր խոսակցությունը չպետք է լինի երբեք սպառնալիքների լեզվով: Որևէ մեկը մյուսին չպետք է փորձի սպառնալ: Ինչի՞ ո՞վ կարա մյուսին սպառնա: Որևէ մեկս մյուսից ավե՞լ է կամ պակա՞ս: Չկա նման բան: Մենք պատգամավորներ ենք, մեր աշխատանքը պետք է կատարենք, և այդ աշխատանք կատարելու ընթացքում, եթե վեճ էլ է լինում, այդ վեճը պետք է մեկ րոպե շուտ դադարեցնել, որովհետև Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացին չի ցանկանում Ազգային ժողովում տեսնել ծեծ, կռիվ, վեճ և խոսքեր, որոնք արժանի չեն հնչելու Ազգային ժողովի դահլիճում: Շնորհակալություն:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն, պարոն Բագրատյան: Անցնում ենք քվեարկությունների:
Քվեարկության է դրվում…
Վարման կարգով՝ Արծվիկ Մինասյան:
Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ
-Հարգելի հայրենակիցներ, քվեարկվող հարցի վերաբերյալ մենք չենք կարող կողմ լինել այն պարզ պատճառով, որովհետև սա, ինչպես նաև ելույթներում խմբակցության պատգամավորների կողմից հնչեցված, կիսատ-պռատ մի լուծում է, համակարգը պատրաս չէ և, հետևաբար, նոյեմբերին նորից ունենալու ենք մեծաթիվ պրոբլեմներ: Մյուս կողմից՝ դեմ էլ չենք կարող քվեարկել, որովհետև մայիսի 1-ն այն վերջնաժամկետն է սահմանված, որից հետո սկսվելու է իրավական շղարշով հետապնդումների շարք:
Հետևաբար, ելնելով այդ ամենից, մենք ձեռնպահ ենք քվեարկելու այս նախաձեռնությանը՝ ակնկալելով նաև, որ հետագայում իմաստությունը կիշխի մեծամասնության և Կառավարության մոտ և կբերեն այս համակարգը կասեցնելու, ամբողջությամբ մշակելու և նոր դրանից հետո ներդնելու օրենսդրական փաթեթ:
Մնացած որակումների մասով կանդրադառնամ այլ առիթով:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն:
Քվեարկության է դրվում «Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունելու մասին հարցը:
Քվեարկություն:
Կողմ՝ 60
Դեմ՝ 1
Ձեռնպահ՝ 29
Որոշումն ընդունվել է:
Հարգելի գործընկերներ, խնդրում եմ հիմա քարտերը հանել, անջատել, քարտերը հանել համակարգից: 5 րոպե մեզ ժամանակ է պետք, որպեսզի հաջորդ նիստի վերաբերյալ եթերը վերահեռարձակվի: 5 րոպե պաուզա վերցնենք:
Ժամը 11:50
ՆԱԽԱԳԱՀՈՒՄ ԵՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ ՆԱԽԱԳԱՀ ԱԼԵՆ ՍԻՄՈՆՅԱՆԸ ԵՎ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՏԵՂԱԿԱԼ ՀԱԿՈԲ ԱՐՇԱԿՅԱՆԸ
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Հարգելի պատգամավորներ, ինչպես ասվեց՝ խնդրում եմ տեղադրել քարտերը… Ավելի շուտ՝ եկեք գրանցում անենք, որպեսզի դրանից զերծ մնանք: Գրանցում: Գրանցվել է 86 պատգամավոր, քվորում ունենք:
Քննարկում ենք Կառավարության կողմից ներկայացված Ազգային ժողովի արտահերթ նիստի օրակարգային հարցի վերաբերյալ… Քննարկում ենք այդ օրակարգային հարցը: Ազգային ժողովի որոշման նախագիծ, որով առաջարկվում է նախագծի երկրորդ ընթերցմամբ քննարկումը կազմակերպել առաջին ընթերցմամբ ընդունելուց հետո՝ 24 ժամվա ընթացքում: Նախագծի վերաբերյալ գրավոր առաջարկներ և գլխադասային հանձնաժողովի եզրակացություն ներկայացնելու համար սահմանել առնվազն երեքական ժամ: Այս որոշման նախագիծը նախ՝ պետք է քննարկենք, այնուհետև՝ քվեարկենք: Որոշման նախագիծը ներկայացնելու համար ձայնը տրվում է Հայաստանի Հանրապետության շրջակա միջավայրի նախարար Հակոբ Սիմիդյանին: Համեցեք, պարոն Սիմիդյան:
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Ազգային ժողովի հարգելի նախագահ, հարգելի պատգամավորներ, արտահերթ նիստի օրակարգային հարցը վերաբերվում է «Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու նախագծին: Արտահերթ կարգով անհետաձգելի ենք համարել զուտ ոռոգման սեզոնի մեկնարկի հետ կապված: Հիմա բովանդակային չեմ խոսի, այսքանը:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն, պարոն Սիմիդյան: Պարոն Սիմիդյանին հարցերով դիմելու համար կարող եք հերթագրվել: Արման Ղազարյան:
Ա.ՂԱԶԱՐՅԱՆ
-Պարոն Սիմիդյան, էդ երկու բառով, որ ասում եք՝ ոռոգման հետ կապված, բերել եք, ոտի վրա… Արդյո՞ք էս նախագիծը հնարավոր չէր նորմալ բերել, հանձնաժողովում, հանրային քննարկման, շահագրգիռ կողմերի հետ քննարկել և նոր բերել: Ես վստահ եմ, որ սա հերթական ձախողված նախագիծն է լինելու, ոնց որ փակ շրջանի համակարգը, որը վարչական դատարանում կասեցվել է, ոնց որ էկոպարեկների մասին օրենքը, որ անընդհատ գալիս եք, երկարացնում եք: Դուք էլ եք մեղկ, անընդհատ, հա գալիս եք հանձնաժողով: Վերջնական տեսքի բերեք, նոր կարողանանք քննարկել, բան հասկանանք: Ոտի վրա՝ շփ-թփ, հիմա ես չեմ հասկանում, մենք այս կարճ ժամանակահատվածում, առավել ևս, մենք հատուկ պահպանվող տարածքներին մեծ կարևորություն ենք տալիս, ըսենց մի բառով՝ ոռոգման նպատակներից ելնելով՝ արտահերթ նիստի օրակարգ եք բերել: Ես ի՞նչ հասկանամ, հանրությունն ի՞նչ հասկանա, մենք ի՞նչ պատասխանենք ձեր բերած նախագծին և ո՞նց քվեարկենք:
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Պարոն Ղազարյան, ես ասեցի, որ բովանդակությանը չեմ անդրադառնա: Երբ հերթը գա բովանդակությանը՝ կանդրադառնամ, այդ ժամանակ ձեր գնահատականները նոր կխնդրեմ բարձրաձայնեք: Ամեն անգամ ինչ-որ հարցի համար չենք գալիս: Ես, առհասարակ, Ազգային ժողովում քիչ եմ նախագծեր ներկայացնում: Էկոպարեկայինի հետ կապված էլ, մեկ անգամ եկել ենք, կարևոր փոփոխություն ենք բերել, ձեր հետ էլ քննարկել ենք: Կխնդրեմ՝ գնահատականները բովանդակությանն անդրադառնանք, նոր կասեք:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Արձագանք:
Ա.ՂԱԶԱՐՅԱՆ
-Պարոն Սիմիդյան, կարծում եմ՝ ոռոգումը ֆորսմաժորային երևույթ չի, ոռոգումը պետք է նախօրոք պլանավորվի, որովհետև գաղտնիք չի, որ ըստ տարածաշրջանների, ոռոգումները երբ է իրականացվում, այսինքն՝ ոռոգման հետ կապված խնդիրը լուծելու համար արտահերթ նի՞ստ ենք հրավիրում: Նախօրոք պլանավորեիք, ըստ ընթացակարգի՝ Կանոնակարգ օրենքով, Կառավարությունը սահմանված կարգով բերեր նախագիծը, քննարկեինք: Այսինքն՝ նոր բան չի եղել, որ դուք արտակարգ ռեժիմով… Նախօրոք պլանավորեիք այդ ամեն ինչը՝ ոռոգման հետ կապված, բերեիք այդ նախագիծը: Իմ ասածն էդ է, դուք մի նեղացեք իմ ասածից, որովհետև փորձն է ցույց տվել, որ նախագծերը բերվում է կիսատ-պռատ:
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Պարոն Ղազարյան, էլի կասեմ, էլի գնահատականներ ենք տալիս, եթե նախագիծը ներկայացնեմ, կհասկանաք, որ եկել եմ 34 տարի չլուծված հարցը լուծեմ:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն: Արծվիկ Մինասյան:
Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ
-Պարոն Սիմիդյան, պարոն Ղազարյանի հարցադրումը կիսելով հանդերձ, այնուամենայնիվ, քանի որ խոսքը վերաբերվում է բնության հատուկ պահպանվող տարածքներին, սա ենթադրում է նաև, որ փաթեթը պետք է համալրված լինի նաև մի շարք փորձագիտական եզրակացություններով և այլն, բայց փաթեթը, ես որքանով հետևեցի՝ նայեցի, ամբողջական չէ: Հիմա, 24 ժամվա ռեժիմի շրջանակներում ինչպե՞ս եք պատկերացնում, ո՞նց պետք է հասցվի այդ փաթեթը համալրվի այդ ամեն ինչով, մանավանդ, որ խոսքը գնում է միջազգային չափանիշներին համապատասխան պետական արգելոցի տարածքի օգտագործման մասին: Զուտ 24-ժամյա ռեժիմի… Մանավանդ, որ մենք ընդամենը մի քանի օրից՝ մայիսի 5-ին թե 6-ին, հիմա լավ չեմ հիշում, ունենք հերթական նիստեր: Հնարավոր չէ՞ր գոնե, եթե առաջին ընթերցումը հիմա լիներ, երկրորդ ընթերցումը, այս ընթացքում այդ ամենը նաև ներկայացվի, նոր երկրորդ ընթերցումն արդեն մայիսի 5-ին, 6-ին կազմակերպվեր:
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Պարոն Մինասյան, ասեմ, որ հարցը Գառնի համայնքի ոռոգման ջրի թույլտվությունից է ծագել: Մենք հիմա կներկայացնենք, կքննարկենք, եթե 3 ժամյա ռեժիմը՝ առաջարկություններ անելու, բավարար չլինի ամբողջացնելու, եթե թերություններ կան, ես էլի խնդիր չեմ տեսնում՝ հետաձգելու համար, բայց հրատապությունը համայնքի ոռոգման ջրի խնդրի լուծումն է: Ոռոգման համակարգը շրջակա միջավայրի նախարարության տիրույթում չի, գիտեք, քանի որ, ուղղակի խնդիրն արգելոցի հետ է կապված, մենք ենք նախաձեռնել, մի փոփոխություն է, այսինքն՝ մի նախադասություն ենք փոխում: Կներկայացնեմ՝ կքննարկենք: Կարծում եմ՝ հասկանալի կլինի, մանավանդ, դուք էլ համակարգին ծանոթ եք՝ ղեկավարել եք ժամանակին:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Արձագանք:
Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ
-Այո, իմ մտահոգությունը հենց այդտեղից է գալիս, որովհետև խոսքը գնում է Խոսրովի պետական արգելոցի, եվրոպական չափանիշների համապատասխանող՝ միջազգային չափանիշներին համապատասխանող արգելոցի մասին: Անկախ նրանից, որ մի հատվածը Գառնի համայնքին առնչվող հարց է: Ես հարցի նրբությունը նկատի առնելով եմ առաջարկում, որպեսզի նաև այս ընթացքում հնարավոր լինի համապատասխան միջավայրն էլ ձևավորել, ասածիս իմաստը սա էր, ոչ թե ես ստորադասում եմ համայնքի ոռոգումը կամ այլ բան, չէ, բացարձակ ոչ, պարզապես, միջազգային չափանիշներին համապատասխանող, գրանցված, ընդունված, պետական արգելոցի մասին է խոսքը գնում: Հապճեպ անելու հետևանքը կարող է լինել բացասական գնահատականները: Սրա մասին է խոսքը:
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Պարոն Մինասյան, ասեմ, որ թե՛ Խոսրովի արգելոցը, թե՛ ազգային պարկերը, իմ անձնական, այդ թվում՝ հոգածության ներքո են, և այն առաջարկվող փոփոխությունը, որը հիմա առաջարկում ենք, ըստ էության, հողի վրա, գետնի վրա այն իրականությունը, որ ունենք, փորձում ենք դա նաև օրենսդրությամբ արտացոլել, այսինքն՝ հողի վրա ինչ ունենք, որևէ փոփոխության չի ենթարկվում, և արգելոցում որևէ նոր բան չի իրականացվելու: Ես, ուղղակի բովանդակությանը հիմա չեմ ուզում անդրադառնալ:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն, պարոն Սիմիդյան, կարող եք զբաղեցնել ձեր տեղը: Մտքերի փոխանակության համար հերթագրում: Տիգրան Աբրահամյան, համեցեք: Հանո՞ւմ եք:
Հարգելի պատգամավորներ… Եզրափակիչ ելույթի կարիք տեսնո՞ւմ եք, պարոն Սիմիդյան:
Հարգելի պատգամավորներ, քվեարկում ենք այս որոշման նախագիծը: Քվեարկության է դրվում «Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի նախագահի 2025 թվականի ապրիլի 16-ի «Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի արտահերթ նիստ գումարելու մասին» ՆՈ-44-Լ որոշմամբ գումարվող Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի արտահերթ նիստից անմիջապես հետո գումարվող Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի արտահերթ նիստի օրակարգային հարցի քննարկման հատուկ ընթացակարգի մասին» Ազգային ժողովի որոշման նախագիծն ընդունելու մասին հարցը:
Քվեարկություն:
Կողմ՝ 56
Դեմ՝ 26
Ձեռնպահ՝ 2
Որոշումն ընդունվել է:
Հարգելի գործընկերներ, քննարկում ենք Կառավարության կողմից ներկայացված ««Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքի նախագիծն առաջին ընթերցմամբ ընդունելու մասին հարցը: Հիմնական զեկուցող՝ շրջական միջավայրի նախարար Հակոբ Սիմիդյան: Համեցեք, պարոն Սիմիդյան:
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-ԱԺ մեծարգո նախագահ, հարգելի պատգամավորներ, ես սկզբից այն լրացումը, որը օրենքում արել ենք, դա ընթերցեմ, հետո կմեկնաբանեմ, նաև կբացատրեմ, թե ինչի մասին է խոսքը։
Առաջարկում ենք` «Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների մասին» 2006 թվականի խմբագրությամբ նախագծի մեջ, 16-րդ հոդվածի ա) կետը շարադրել նոր խմբագրությամբ. «Ջրային ռեսուրսների օգտագործումը՝ ջրային համակարգերի միջոցով և ջրային ռեժիմը խախտող ցանկացած գործունեություն՝ բացառությամբ մինչև «Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների մասին» 1991 թվականի դեկտեմբերի 2-ի օրենքի ուժի մեջ մտնելը, արգելոցներում կառուցված ջրային համակարգերով, խմելու-կենցաղային և գյուղատնտեսական նպատակով ջրառ իրականացնելու դեպքերի, եթե արգելոցի տարածքից ջրառ իրականացնելուց բացի ջրի այլ աղբյուր առկա չէ»։
Սա է լրացումը։ Ինչի՞ն է վերաբերում խոսքը, հարգելի գործընկերներ։ 1972 թվականին, երբ դեռ Խոսրովի արգելոցը չուներ այս սահմանները, որը հիմա ունի, սովետական կարգերի ժամանակ ջրային համակարգ է կառուցվել, դրանից հետո Գառնի համայնքի ոռոգման ջրի թույլտվությունը կամ ջուրը հենց այստեղից են ստացել։ Քանի որ մեր վարչարարությունը խստացրել էինք, այդ թվում նաև` Ջրային օրենսգրքով սահմանել էինք, որ բոլոր ջրօգտագործողները պետք է առցանց ջրաչափեր ունենան, ՋՕԵ-ը որոշ դեպքերում սկսեցին խնդիրներ ունենալ, որովհետև նախկինում ունեցած իրավունքները կրկին չէին կարող ունենալ, որովհետև օրենքը սահմանափակում է, և այս պարագայում մենք առաջարկում ենք, որ մինչև 1991 թվականի դեկտեմբերի 2-ը, որը համընկնում է անկախ Հայաստանում «Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների մասին» օրենքի ընդունմանը։ Նախկինում, եթե կան ջրային համակարգեր, խմելու ջրի նպատակով կամ ոռոգման նպատակով ջրօգտագործման թույլտվությունները տրամադրենք, եթե ջրի այլ աղբյուր չկա։ Խոսքը գնում է 670 հեկտար ոռոգման տարածքների, նաև 1400 բաժանորդների մասին։
Մենք օրենքում, ուղղակի, այս հնարավորությունը, եթե ջրի այլընտրանք չկա, բացում ենք, այդ համակարգը 1972 թվականին է կառուցվել, մինչև հիմա օգտագործվում է, և Խոսրովի արգելոցում որևէ նոր բան չենք ավելացնում։ Այն հողի վրա, ինչ իրականություն կա, փորձում ենք, մեր քաղաքացիներին ջրի աղբյուր ունենալ, եթե խոսքը վերաբերում է խմելու ջրի թույլտվությանը կամ ոռոգման նպատակով ջրօգտագործմանը, և եթե ջրի աղբյուրի այլընտրանք չկա։
Կոտայք ՋՕ-ն 2023 թվականին դիմել է նախարարություն, ջրօգտագործման թույլտվություն ստանալու, մերժել ենք, 2024 թվականին է դիմել, մերժել ենք, նաև Ջրային կոմիտեին առաջարկել ենք ջրի այլ աղբյուր գտնել, այլ տեղից թույլտվություն ստանալ, արգելոցից չստանալ, բայց դրա բացակայության պատճառով ստիպված նախաձեռնել ենք այս փոփոխությունը։ Հողի վրա, իրականության մեջ որևէ փոփոխություն չենք իրականացնում, այդ ջրային համակարգը կա, 25 կիլոմետրանոց ջրային խողովակ է, որից 12 կիլոմետրը գտնվում է Խոսրովի արգելոցում, ինչպես ասացի, դա կառուցվել է սովետական կարգերի ժամանակ։ Այսքանը։
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Հարցերի համար հերթագրում։ Արման Ղազարյան։
Ա.ՂԱԶԱՐՅԱՆ
-Պարոն Սիմիդյան, դուք ձեր զեկույցում նշեցիք, որ հողի վրա ոչինչ չի փոփոխվում, ես ճի՞շտ հասկացա, որ հիմա, փաստորեն, ջրօգտագործումն իրականացվում է հողօգտագործողների կողմից ապօրինի եղանակով։ Սա մեկ։
Երկրորդը` դուք ունե՞ք ջրհաշվարկներ, ինչքա՞ն ՋԹ եք վերցնում վայրկյանում, ջրօգտագործման, և արդյո՞ք, այդ 600 հեկտարը նշեցիք, և լրացուցիչ… հեկտար, այդտեղից ունեցած ջրի պաշարները բավարա՞ր են ձեռք բերված խնդիրը լուծելու, հակառակ դեպքում, բա, Խոսրովի արգելոցի տարածքը ո՞նց ենք ոռոգելու, եթե ջուրը մենք տալու ենք։ Իհարկե, լավ բան եք անում, որ տալու եք հողօգտագործողներին, որպեսզի կարողանան իրենց հողամասերը ոռոգեն, բայց արդյո՞ք ունեք ջրհաշվարկ, թե քանի լիտր վայրկյանի ՋԹ-ի մասին է խոսքը, և այդ կանոնակարգումը, ասացիք, ջրի հաշվիչներ են դրվելու։ ՀՀ-ում գաղտնիք չէ, չկա ջրհաշվիչ դրված, ոչ մի մարզում գրեթե չկա դրված։ Այդ ջրհաշվարկն իրականացվում է հեկտարների կտրվածքով՝ գանձումները, վճարումները։
Իմ հարցը բերեմ տեսքի, 3 հարցից է բաղկացած. ունե՞ք ջրհաշվարկ, թե քանի վայրկյան լիտրում ջուր եք վերցնելու ՋԹ-ով։ Նախկինում այդ խողովակաշարով ոռոգվե՞լ է, թե՞ ոչ, ապօրինի, ինքնակամ է ոռոգվե՞լ, թե՞ չէ, և տալու դեպքում Խոսրովի անտառարգելոցն ինչո՞վ եք ոռոգելու։
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Խոսրովի արգելոցը չենք ջրելու, Խոսրովի արգելոցում որևէ բան չենք անում։ Արգելոցն այնպիսի ռեժիմ է, որտեղ որևէ միջամտություն չի կարելի իրականացնել, արգելոցի առանձնահատկությունը դա է։ Մենք այնտեղ ջրելու որևէ խնդիր չունենք։ 1972 թվականին է այդ համակարգը կառուցվել, ենթադրվում է, որ այդ ժամանակվանից է սկսվել ոռոգման համար օգտագործվել։ Ես կարծում եմ, որ 91 թվականին այս օրենքն ընդունելու ժամանակ պետք է նախատեսեին սա, որովհետև ես վստահություն ունեմ, որ մենակ սենց մի դեպք չենք ունենա, միգուցե ոռոգմանը չլինի, այլ խմելու ջրին վերաբերվի։
2002 թվականին ՋՕ-երը հիմնվել են, 2003 թվականին, եթե չեմ սխալվում, Գառնի համայնքն այս ջրային համակարգը տվել է այն ժամանակ Գառնի-Գեղարդ ՋՕ-ին՝ 2008 թվականին, 2013 թվականին այդ ՋՕ-երը ստացել են ջրօգտագործման թույլտվություն, բայց ջրառի կետը գտնվում է Ազատ գետի այն հատվածում, որը Խոսրովի արգելոցում է գտնվում։ Այո, նախկինում թույլտվություններ են ունեցել և օգտագործել են։
Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ
-Թույլ տանք արձագանքի։
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Եթե ես խոսեմ նախկինի մասին, կստացվի, ես նախկին, ներկա եմ անում, ես փաստն եմ արձանագրում, և հիմա մեր ցանկությունն այն է, որ նաև օրենսդրությամբ այնպես կարգավորենք, և ԱԺ պատգամավորներին էլ առաջարկում ենք քննարկել 24-ժամյա ռեժիմով, ցավոք, ժամանակի պատճառով, բայց քննարկենք, դուք էլ ձեր դիտարկումներն արեք։ Ես կարծում եմ, որ 91 թվականից սկսած այդ համակարգն օգտագործվել է։
Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ
-Համեցեք, պարոն Ղազարյան, արձագանք։
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Ներողություն, ջրանցքի թողունակությունը 1200 լիտր վայրկյան է, բայց ինչքան ջուր կուզի ՋՕ-ն, պետք է իր թույլտվության հայտը ներկայացնի, նոր կհասկանանք, այդքան ջուր ունե՞նք, թե՞ չունենք։
Ա.ՂԱԶԱՐՅԱՆ
-Պարոն Սիմիդյան, որ ներկա, նախկին արեցինք, խնդիրը չի լուծվում, մենք եկել ենք այստեղ, դուք եկել եք այստեղ, որ կարողանաք… բույսը նախկին ու ներկա չի ճանաչում, բույսն ուզում ա ոռոգվի։
Իմ հարցին չպատասխանեցիք դուք, նախկինում ՋԹ-ն, որ եղել ա, այդ համակարգը ՋՕ-ի հաշվեկշռում ա, հիմա գանձվո՞ւմ ա գումարներ, թե՞ չի գանձվում քաղաքացիներից, թե մտցնելով այս համակարգ, մենք, բնական է, եթե ջրօգտագործողը ջուր է օգտագործում, պետք է վճարի։
Իմ ասածը հետևյալն է` 91 թիվը նշեցիք, 2002 և այլն, մինչև օրս, ճի՞շտ հասկացա, այդ ջրառից օգտվում ա ջրօգտագործողը, սակայն ջրօգտագործման թույլտվություն տրված չի։
Երկրորդը` արդյո՞ք ՋԹ տալուց հետո նոր սկսելու է ՋՕ-ն գանձել քաղաքացիներից գումարները հողօգտագործողներից։ Ինչքանով տեղյակ եք, պատասխանեք, խնդրում եմ։
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Պարոն Ղազարյան, ես տեղեկատվություն ունեմ, բայց քանի որ ՋՕ-երը շրջակա միջավայրի նախարարության ենթակայության տակ չեն, ես հիմա պրակտիկայում չեմ կարող ասել, ինչ, ոնց, երբ է արվել։ Ես ասացի, որ 91-ից 2002 թվականը, չգիտեմ՝ ինչ թույլտվությամբ են աշխատել, 2003-ից, երբ համակարգը տրվել ա ՋՕ-ին և Գառնի-Գեղարդ ՋՕ-ին, ոնց են շարունակել այդ աշխատանքը, 2008-ին, ասացի, ջրօգտագործման թույլտվություն կա արգելոցից, 2013-ին էլ կա ջրօգտագործման թույլտվություն, որը 91 թվի կարգավորումով թույլատրված չի եղել, բայց այդ թույլտվությունը տվել են։ Դուք պատգամավոր եք, ինքներդ կարող եք այդ ժամանակագրությունն ուսումնասիրեք, հասկանաք, թե որ նախարարի օրոք ինչ թույլտվություններ են տվել։
91-ին այս անցումային դրույթը պետք է դրվեր, քանի որ այդ համակարգերն ունեինք, 2006-ի խմբագրությանը գոնե պետք է այս դիտարկումը լիներ։ Չի արվել, 34 տարի հետո, բայց էլի եմ ասում, այն, ինչ մենք իրականության մեջ ունենք, և արգելոցում որևէ ջրային համակարգի խախտում չի ենթադրվում, եթե խախտված է, խախտվել է շատ վաղուց, ուղղակի, օրենսդրությամբ այս հնարավորությունը բացում ենք։ Եթե նպատակը խմելու կամ ոռոգման նպատակն է, և եթե ջրի այլ աղբյուր չկա։
Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ
-Արծվիկ Մինասյան, համեցեք։
Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ
-Պարոն Սիմիդյան, «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցն ունեցել է կառավարման պլան, որի ներքո այս հարցերին անդրադարձ եղել է։ Քանի որ բազմաթիվ խնդիրներ են եղել, բնության հատուկ պահպանվող տարածքները ներառել «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցի պայմաններում, ենթադրվում էր, որ պետք է լուծումը համակարգային տրվի, միայն ջրառի կամ խողովակաշարի խնդիրը չի։ Սկսած սահմաններից, ավարտած, հիմա չեմ ուզում շատ բաներ բարձրաձայնել, այլ մասերով կան խնդիրներ։
Իմ մտահոգությունը նա է, թե արդյոք, սրանով մենք ճանապարհ չենք բացում նաև այլ հատուկ պահպանվող տարածքների համար, 2-րդը` նշեցի եվրոպական չափանիշներին համապատասխանող պետական արգելոցը։
Եվ մեկ իրավական հարց։ Մենք հղում ենք տալիս ուժը կորցրած օրենքին, ավարտեմ այս հատվածը, առաջարկի տեսքով է։ Արդյո՞ք ավելի ճիշտ չի միանգամից ֆիքսել օրը, ամիս ամսաթիվը, երբ որ այն ժամանակ, ասենք, եթե 91 թվականի դեկտեմբերի 2-ն է, ապա դեկտեմբերի 2-ից…
Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ
-Ավարտեք, պարոն Մինասյան։
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Պարոն Մինասյան, վերջին առաջարկը լրիվ ընդունելի է, մենք զուտ օրենքի ընդունման ամսաթիվն ենք ֆիքսել, նաև օրենքն ենք ընդգծել։ Կարող ենք ընդամենը ամսաթիվը թողել։
Հիմա «Խոսրովի անտառ» արգելոցը կառավարման պլան չունի, նախկինում ունեցել է։ Հիմա մենք միջազգային որոշակի դրամաշնորհների շրջանակում ուզում ենք այդ կառավարման պլանը մշակենք։ Ես չեմ կարծում, որ այս լրացումով որևէ նոր բան ենք բացում, արգելոցին վնասելու համար, բայց կառավարման պլանի մշակման ընթացքում նաև այս հարցը քննարկման առարկա դարձնենք, հասկանանք, այդ համակարգը, որ կա Խոսրովում, դրա հանելը ավելի շատ միջավայրի վրա ազդեցություն, վատ իմաստով չի ունենա, կամ թողնելը։ Դա… պլանի մշակման շրջանում կփորձենք դիտարկել, դրանից հետո, եթե այստեղ վերանայման հարց լինի, էլի վերանայենք։
Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ
-Արձագանք, համեցեք։
Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ
-Գիտե՞ք, այդ մասին, առաջարկության հիմնական տրամաբանությունը որն է, երբ որ մենք փոփոխություն ենք անում 16 հոդվածում, որը պետական արգելոցի ռեժիմն է, հետո մնացած հոդվածները հղում են տալիս 16-ին, այդ թվում նաև` տարբեր ազգային պարկերի, կենսոլորտային համալիրների պարագայում։ Ստացվում է, որ այս նորմը կիրառելի է դառնալու բոլորի վրա։ Արդյո՞ք տրամաբանական չէր, որ այստեղ բացառություն տրվեր Կառավարությանը որոշակի չափանիշներով, ինչպես, օրինակ` ըստ առաջնահերթության, խմելու, կենցաղային և այլ, այս տրամաբանության մեջ գնար և յուրաքանչյուր դեպքի վրա Կառավարությունն առանձին, նաև եզրակացության հիման վրա, ձեր նախարարության կողմից տրվող, որոշեր ազդեցության աստիճանը, չափը։ Հիմա ստացվում է ստանդարտ, և բոլոր արգելոցային գոտիներ ունեցող տարածքների վրա սա կիրառելի է դառնում, խոցելի է դառնում նաև միջազգային ասպարեզի առումով։ Դարձնեինք ավելի թիրախային, ավելի նպատակային և յուրաքանչյուր դեպքի վրա առավել մանրամասն Կառավարության լիազորություններով։
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Պարոն Մինասյան, այս կարգավորումը ազգային պարկերի, մյուս ռեժիմների վրա չի ազդում, որովհետև մյուս ռեժիմների դեպքում ջրօգտագործման թույլտվությունն օրենքը թույլ է տալիս տրամադրել, եթե ջրային հաշվեկշիռը, ռեժիմը չի խախտվում։
Մենք Ջրային օրենսգրքում նման կարգավորում ունենք, բայց ինքը, քանի որ շատ անորոշ կարգավորում է, մենք հիմա, եթե չեմ սխալվում, արդեն շրջանառել ենք կամ շրջանառում ենք, հիմա ուզում ենք այնպես անել, որ ազգային պարկերում, Դիլիջանում կամ որևէ այլ ազգային պարկում, եթե ջրօգտագործման թույլտվություն են ուզում, այդ ջրային ռեժիմի խախտումը լինի մեր հիդրոյի փորձագիտական գնահատականի վրա։ Այնտեղ ճկունության որևէ նոր հնարավորություն չի բացվի, բայց այս 3-ժամյա ռեժիմի դեպքում եթե առաջարկները գրավոր կամ բանավոր ասեք, կքննարկենք անպայման։
Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ
-Գեղամ Նազարյան, դահլիճում չի, Արման Եղոյան։
Ա.ԵՂՈՅԱՆ
-Պարոն Սիմիդյան, մի քիչ ավելի պարզ լեզվով ասած, ի՞նչ տեղի կունենա այն իրավիճակում, երբ Խոսրովի արգելոցին պետք լինի իքս քանակության ջուր, և ձեր նշած, ավելի քան, 670 հեկտար հողերին էլի պետք լինի այդ նույն ջուրը, չբավականացնի, այստեղ ո՞վ է որոշումը կայացնելու և ի օգուտ ո՞ր հողերի, և ի՞նչ մեխանիզմով, ի՞նչ սկզբունքով է որոշումը կայացվելու։ Շնորհակալություն։
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Պարոն Եղոյան, եթե մենք չգնահատեինք, որ այս հնարավորությամբ արգելոցին որևէ վնաս չենք հասցնում, առաջ չէինք գնա։ Գիտենք, վնաս չենք հասցնում, կա, այդ համակարգը կառուցված ա, և այդտեղից ջրօգտագործում իրականացվել է։
Ես կարող եմ քարտեզը ցույց տալ։ Խոսրովի արգելոցում Ազատ գետի աղբյուրն այդտեղ ա, այդ խողովակաշարը 12 կմ Խոսրովով գնում ա, և 34 տարի, առնվազն, անկախ Հայաստանի պատմության ընթացքում դա արդեն շահագործվել է։ Խոսրովի դեպքում ոչ մի բան չի կարելի անել։ Այնպես չի, որ այս հնարավորությունը, որ մենք սենց բացում ենք, չբացեինք, մենք այնտեղ ջրային ռեժիմի որևէ փոփոխություն կարող էինք անել ոչ միայն ջրօգտագործման թույլտվության դեպքում, այլ առհասարակ։ Խոսրովին որևէ միջամտություն չի կարելի անել, բայց քանի որ հողի վրա այս ամեն ինչն ունենք և այլընտրանքային կետ չունենք, որ արգելոցից դուրս ա, կարող ենք այդտեղից ջրօգտագործման թույլտվություն տալ Գառնի համայնքին ոռոգման համար, այս կարգավորումն ենք տալիս։
Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ
-Խնդրեմ, արձագանք։
Ա.ԵՂՈՅԱՆ
-Այդ հաշվարկն այսօրվա դրությամբ կա՞, որ Խոսրովի արգելոցի այդ հատվածներում, որտեղ կա, ենթադրում եմ, ոռոգելի հատվածներ էլ այնտեղ կան, ոռոգման կարիք, կա բավարար ջուր, և ի հավելում դրա՝ կա 672 հեկտար ոռոգելու ջուր, որն օգտագործելու հնարավորություն ենք ստեղծում, ի հավելումն նրա, ինչ պետք է Խոսրովի արգելոցին, չէ՞։
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Այո։ Պարոն Եղոյան, ջրի քանակը կհաշվենք այն ժամանակ, երբ Կոտայք ՋՕ-ն կգա մեր մոտ՝ ջրօգտագործման թույլտվություն ստանալու, երբ գա մեր մոտ, ասի՝ ինձ վայրկյանում այսքան լիտր ջուր է պետք, մենք կգնանք, կհաշվենք, կտեսնենք, այդքան ջուր ունե՞նք, թե՞ չէ, և գետերում թողքի չափաքանակը անպայման պետք է պահվի։ Եթե ուզենան 100 լիտր, մենք ունենք 50 լիտր, կասենք՝ 50 լիտրից ավել չենք կարող տալ, նաև սակավ, երաշտային տարիներին էլ, ֆորսմաժորային դեպքերում էլ կունենանք այլ գործիքներ կիրառելու։
Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ
-Թագուհի Թովմասյան։
Թ.ԹՈՎՄԱՍՅԱՆ
-Ես, քանի որ դուք ասացիք, որ ԱԺ հաճախ չեք գալիս, նախագծերի, ես ուզում եմ խոսել Նիկոլ Փաշինյանի կողմից հայտարարված հավակնոտ ծրագրի մասին, այն է, որ 2020 թվականին պետք է տնկվեր 10 մլն ծառ, բայց հասկանալի է, 2020 թվականին մենք ունեցել ենք COVID, ունեցել ենք 44-օրյա դաժան պատերազմ, որի հետևանքով հնարավոր է որոշակի շեղումներ ունենար ծրագիրը։
20 թվականից անցել է 5 տարի, 25 թվականն ենք, այդ հավակնոտ ծրագրի քանի՞ տոկոսն է իրականացվել, քանի՞ ծառ է տնկվել, տնկված ծառերից քանի՞սն են կպչել, քանի՞սն են չորացել, ի՞նչ վիճակագրություն կա անտառների վերականգնման այդ ծրագրի հետ կապված։ Շնորհակալ եմ։
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Տիկին Թովմասյան, ես այս հարցին մի քանի անգամ եմ անդրադարձել, 10 մլն-ին չեմ ուզում կրկին անդրադառնամ, եթե հիշողությամբ ասեմ, միայն պետական միջոցներով 20 թվականից հետո, ես մոտավոր եմ թվերն ասում, մենակ պետական միջոցներով, բյուջետային գումարներով 4 միլիոնից ավել ծառ տնկել են, չասեմ, որ դրամաշնորհային ծրագրերով այդ թիվը բավականին, ավելի մեծ է։ Հիմա էլ Կառավարությունը շարունակում է անտառտնկման գործընթացը ոչ միայն բյուջեով սպասարկել, այլ նաև չափաքանակները մեծացնել, մենք էլ տարբեր դրամաշնորհային միջոցներից ենք գումարներ ներգրավում։ Կարծում եմ, որ անտառտնկման այս գործընթացը գնալով կմեծանա։
Մենք տնկումից հետո հաջորդ տարիների սպասարկման աշխատանքներն ենք կատարում, Կառավարությունը, բյուջեն նաև դրանք է ֆինանսավորում։ Կպչողականության վերաբերյալ միջինն ունենք 60% կպչողականություն՝ տարբեր տեղեր, մի տեղ մի քիչ ավել, մի տեղ մի քիչ պակաս, բայց հաջորդող տարիների լրացման արդյունքում մեր անտառները կդառնան անտառ։
Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ
-Արձագանք։
Թ.ԹՈՎՄԱՍՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Ես այդ թիվը չէի լսել, անկեղծ ասած, որ ասում եք՝ մի քանի անգամ պատասխանել եմ, վերջին թիվը, որ հիշում էի, դուք հայտարարել եք՝ 2 մլն 900 հազար էր, բայց ուրախ եմ, որ արձանագրում եք 4 միլիոն։
Կխնդրեմ ինձ տրամադրել այդ ցանկը, ո՞ր հատվածներում են տեղադրվել, ո՞ր հատվածներում են նոր անտառներ գոյացել, որովհետև շատ հավակնոտ թիվ ասացիք, ես ուզում եմ դրանց հետքերով գնալ և բացահայտել, թե իրականում մեր անտառներն ինչ վիճակում են։
Կխնդրեմ, նաև ինձ մանրամասն տեղեկություն ներկայացնել գրավոր, ձեր աշխատակազմին հանձնարարեք, նաև դրամաշնորհային միջոցներով ո՞ր հատվածներում քանի՞ ծառ է տնկվել և այդ ծրագիրը ե՞րբ կկարողանաք ավարտել, որովհետև 21-26 թվականի ծրագրի իրականացմանը ընդամենը մեկ տարի է մնացել։
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Տիկին Թովմասյան, ես 10 միլիոն ծառ ծրագրին եմ մի քանի անգամ անդրադարձել, ոչ թե թիվ եմ հրապարակել ծառատունկի։ Քանի որ ձեր հարցերը մի քանիսն էին, ես էլ հիմա տենց չեմ հիշի, կխնդրեմ, որ գրավոր բոլոր հարցերն ուղարկեք, կպատասխանենք։
Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ
-Ռուստամ Բաքոյան։
Ռ.ԲԱՔՈՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Հարգելի գործընկերներ, պարոն Ղազարյան, որը դահլիճում չի, արտահերթ ռեժիմով բերվել է, որովհետև արդեն գարնան սեզոնն է և անհրաժեշտ է այդ հողերը ոռոգել։ Դրա համար ընդամենը պետք է մի փոփոխություն անել, որը շատ պարզ է, և այստեղ որևէ այլ բան չկա։ 12 կմ անցնում ա «Խոսրովի անտառ» արգելոցով, պետք է փոփոխություն մտցնել, որպեսզի օրենսդրական այդ փոփոխությունը համապատասխանի և կարողանանք այդ 12 կիլոմետրը օրենքով սահմանված կարգով դարձնենք։ Սրա մասին է։
Իսկ «Խոսրովի անտառ» արգելոցում կամ առհասարակ արգելոցներում անտրոպոգեն գործոն գոյություն չունի, այստեղ որևէ մարդկային գործունեություն չի ծավալվում։ Հետևաբար, որևէ այլ բանի մասին խոսք չկա։
Շնորհակալություն այս նախագծի համար, կարևոր է։ Պարոն Սիմիդյան, նաև կարևորում եմ, որ Խոսրովի անտառի հատկապես այն հատվածը, որն այրվել էր, հիմա բավական ուշադրություն եք դարձնում, և արդեն ահագին վերականգնվել է։
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Շնորհակալություն, պարոն Բաքոյան, ոնց-որ հարց չկար, շնորհակալություն աջակցող խոսքերի համար։
Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ
-Շնորհակալություն, հարցերն ավարտվեցին, պարոն Սիմիդյան։ Մտքերի փոխանակություն։ Պարոն Սիմիդյան, եզրափակիչ ելույթի կարիք տեսնո՞ւմ եք։ Հարցի քննարկումն ավարտվեց։
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Այժմ տեղի կունենա քվեարկություն, հարգելի գործընկերներ։
Քվեարկության է դրվում «Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը առաջին ընթերցմամբ ընդունելու մասին հարցը։
Խնդրեմ, պարոն Կոնջորյան, վարման կարգով։
Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ
-«ՔՊ» խմբակցությունը խնդրում է 20 րոպե ընդմիջում։
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն, 20 րոպե ընդմիջում։
ԸՆԴՄԻՋՈՒՄ
Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ
-Հարգելի գործընկերներ, շարունակում ենք մեր աշխատանքը: Քվեարկության է դրվում ««Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքի նախագիծն առաջին ընթերցմամբ ընդունելու մասին հարցը: Քվեարկություն:
Վարման կարգով՝ Վլադիմիր Վարդանյան:
Վ.ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ
-Հարգելի գործընկերներ. մամուլում զանգվածային լրատվական միջոցներով, ըստ էության, իրականությանը չհամապատասխանող լուր է տարածվել առ այն, որ Ազգային ժողովում րոպեներ առաջ տեղի ունեցած լարումը տեղի է ունեցել ընդդիմության կողմից Հայոց ցեղասպանությունը հերքելուն դեմ ուղղված նախագիծ ներկայացնելուց: Պետք է հստակ ասենք, որ լարումը տեղի է ունեցել պարզապես նշվածի հետ ոչ մի առնչություն չունեցող դեպքից, որովհետև պարզապես ռեպլիկ է հնչել դահլիճից: Սա մեկ:
Երկրորդը. պետք է տեղեկացնեմ մեր սիրելի քաղաքացիներին, որ ցեղասպանության հերքումը բավական երկար ժամանակ քրեականացված է Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքով: Խոսքը 136-րդ հոդվածի մասին է, որն ասում է. «Ցեղասպանությունը կամ մարդկայնության դեմ ուղղված հանցագործությունները մարդկայնորեն հերքելը, արդարացնելը, դրանք քարոզելը կամ դրանց վտանգավորությունը նսեմացնելը, եթե դա կատարվել է ռասայական պատկանելիության, մաշկի գույնի, էթնիկ ծագման կամ կրոնական պատկանելիության հիման վրա, անձի կամ անձանց խմբի նկատմամբ ատելության կամ բռնություններ կատարելու նպատակով, պատժվում է քրեական պատասխանատվության համապատասխան միջոցներով», այսինքն՝ հարգելի գործընկերներ, այդ երևույթը քրեականացված է:
Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ
-Շնորհակալություն, պարոն Վարդանյան, ավարտե՛ք խնդրեմ:
Հարգելի գործընկերներ.
Կողմ՝ 55
Դեմ՝ 0
Ձեռնպահ՝ 18
Որոշումն ընդունվել է:
Հարգելի գործընկերներ, խնդրում եմ հետևել կոչնակին՝ երկրորդ ընթերցմամբ քննարկմանը մասնակցելու համար, և չլքել շենքը:
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Հարգելի պատգամավորներ, քննարկում ենք Կառավարության կողմից ներկայացված ««Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունելու մասին հարցը։
Հիմնական զեկուցող` Հայաստանի Հանրապետության շրջակա միջավայրի նախարար Հակոբ Սիմիդյան, համեցեք, պարոն Սիմիդյան։
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Ազգային ժողովի հարգելի նախագահ, հարգելի պատգամավորներ, երկրորդ ընթերցմամբ ներկայացնում եմ ««Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը։
Կրկին ասեմ, որ խոսքը վերաբերում է արգելոցներից ջրօգտագործման թույլտվության հնարավորության ստեղծմանը, եթե ջրօգտագործման նպատակը խմելու կենցաղային ջուրն է կամ ոռոգման ջուրը, արգելոցներում արգելված է, բայց մենք մինչև Հայաստանի անկախացումը, մինչև բնության հատուկ պահպանվող տարածքների ընդունումը Խորհրդային Միությունում ունեցել ենք ջրային համակարգեր, որոնք սպասարկվել են, այդ թվում` ոռոգման ջրի սպասարկումը։ Եթե այդ ենթակառուցվածքները մինչև 1991 թվականի դեկտեմբերի 2-ն են ստեղծված եղել, մենք այլընտրանք չլինելու…
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Ներողություն, պարոն Սիմիդյան, պարոն Բաքոյան, ժողովուրդ, չի կարելի խոսել տեղից, շարունակեք, պարոն Սիմիդյան։
Հ.ՍԻՄԻԴՅԱՆ
-…եթե այլընտրանք չկա, մենք արգելոցներից ջրօգտագործման թույլտվության տրամադրման հնարավորությունն ենք բացում։ Այսքանը։
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն, պարոն Սիմիդյան։ Քանի որ պատգամավորները գրավոր առաջարկներ չեն ներկայացրել, հարցեր չեն լինի։
Հարակից զեկուցող` տարածքային կառավարման, տեղական ինքնակառավարման, գյուղատնտեսության և շրջակա միջավայրի պահպանության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Վահե Ղալումյան, համեցեք, պարոն Ղալումյան։
Վ.ՂԱԼՈՒՄՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Հարգելի գործընկերներ, օրենքի նախագիծը քննարկվել է հանձնաժողովում, ստացել է դրական եզրակացություն, ձեզ նույնպես կոչ եմ անում կողմ քվեարկել։
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն, կարող եք զբաղեցնել ձեր տեղը։ Մտքերի փոխանակության համար գրանցում։ Վահագն Ալեքսանյան, ելույթի համար։
Վ.ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Ազգային ժողովի մեծարգո նախագահ, հարգելի գործընկերներ, քանի որ նախորդ նիստից հետո մի շարք ստեր տարածվեցին լրատվադաշտում, տարածվեցին նաև ընդդիմադիր պատգամավորների կողմից, այն մասին, թե իբր իրենք բարձրաձայնել էինք Ցեղասպանության ուրացման հետ կապված ինչ-որ մի նախագիծ, ու դրանից հետո տեղի ունեցավ ինչ-որ միջադեպ, ինչը բացարձակ սուտ ա, որովհետև խնդիրը ընդամենը նրանում էր, որ Ազգային ժողովի նախագահը նիստի կարգուկանոնը պահելու նպատակով նկատողություն ու դիտողություն էր արել ընդդիմադիր պատգամավորներին, հիմա լեզվակռիվ սկսեց ու տեղի ունեցավ միջադեպը, բայց ամեն դեպքում դա վերագրեցին, թե իբր, Ցեղասպանության ուրացման դեմ ինչ-որ նախագծի հետ էր կապված։
Ձեզ եմ ներկայացնում, սիրելի քաղաքացիներ, 2010 թվականին նկարահանված մի տեսանյութ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների՝ այդ ժամանակվա փոխնախագահ Ջո Բայդենի մասնակցությամբ, (միացվում է անգլերեն լեզվով ձայնագրություն). «the armenian president told me»… Հայաստանի Հանրապետության նախագահն է զանգել ինձ և խնդրել, որպեսզի չթեժացնեմ այս հարցը։ Խոսքը վերաբերում է Ցեղասպանության ճանաչմանը, 2010, թե 12 թվական, լավ չեմ հիշում, մի խոսքով, նախագահը նույնն է` Հայաստանի Հանրապետության, նախագահ Սերժ Սարգսյանն է։
Այդ Ցեղասպանություն ուրանալուց եք խոսո՞ւմ, հարգելի դաշնակցական գործընկերներ, հարգելի հանրապետական գործընկերներ։ Հարգելի հանրապետական ու դաշնակցական գործընկերներ, եթե Ցեղասպանություն ուրացող եք ման գալիս, ման եկեք ձեր քաղաքական առաջնորդ Սերժ Սարգսյանի դիմապատկերի մեջ կամ ձեր կուսակցական շարքերում, որպես այդպիսին։ Շնորհակալություն։
Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ
-Շնորհակալություն։ Քվեարկության է դրվում… եզրափակիչ ելույթի կարիք տեսնո՞ւմ եք։
Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված ««Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունելու մասին հարցը։ Քվեարկություն։
Կողմ` 60
Դեմ` 0
Ձեռնպահ` 6
Որոշումն ընդունվել է։
Օրակարգը սպառվեց, նիստը՝ նույնպես։
